Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałIStanowiskoJ.Woronieckiegowobecniektórychnurtów...
Owodążeniedooryginalności,słuszniekrytykowanewczasachnaszegodo-
minikanina,stałosięzmorąwspółczesności,przyjmującwdziedziniehumanistyki
niekiedykarykaturalnewprostformy;sprzyjatemuniewątpliwiekulturanastawiona
nakomercjęikrótkotrwałyzysk,udzielającasiętakżenaukowcom
50
.Wczasachkomu-
nistycznychdążeniedooryginalnościłączyłosięzsystematycznymdezawuowaniem
ipomijaniemtego,cobyłowartościowewewcześniejszychokresachludzkiejmyśli,
bądźteżpolegałonaprzedstawianiupoprzednichepok—zwłaszczaśredniowiecza
—wskrajnienegatywnymświetle.Ideolodzykomunistyczniuważali,żebardzonega-
tywnyobrazczasówśredniowiecznychnależyutrwalaćwmentalnościwspółczesnego
namczłowiekajużodnajmłodszychlatżycia,stądteżpołożonodużynacisknatakie
konstruowaniepodręcznikówszkolnych,abywspomnianąepokę—wprzeciwieństwie
chociażbydoczasówodrodzenia—przedstawićjakoczasyobskurantyzmu,zabobonu
iupadkuwszelkiejkulturyduchowejimaterialnej
51
dotychaspektówrzeczywistości,któremogąmiećpraktycznezastosowanie,anastępniesama
przybrałapostaćkonstruktu.Pierwszezubożyłoludzkąkulturę,drugiezniwczyłosamąistotę
prawdy”
.(P
.Jaroszyński,Jedenczywielecelówfilozofii?,[w:]Zadaniawspółczesnejmetafizyki,t.11:
Spórorozumieniefilozofii,red.AndrzejMaryniarczyk,KatarzynaStępień,Lublin2009,s.173).
50
Wartotutajprzytoczyćprzykładtakiegodążeniadooryginalności,którezpewnościąświadczy
onagannympostępowaniuuczonych.Otóż,jakpiszeP
.Kimla,wśródkomentatorówdziełN.Machia-
vellegopojawilisiętacy,którzyprzypisywalifilozofowizFlorencjipoglądyzgodnezchrześcijańską,
średniowiecznądoktryną;autorzytekstówtegotypu,CaryJ.NedermaniSebastiandeGrazia,prac
publikowanychwprestiżowychzachodnioeuropejskichwydawnictwachiczasopismach,świadomie
formułowali,zdaniemP
.Kimli,poglądyskrajneinieprawdziwe,abyzyskaćsobiepopularnośćwśród
oponentów(dużaliczbacytowań),awdalszejkolejnościuzyskaćpozytywnąakceptacjęswojego
dorobkunaukowegoprzezprzełożonychinstytucji,wktórychpracują.nWydajesię—piszeKimla
—żewzamyśleautorówwymienionychwyżejskrajnychprezentacjileżynietylemożliwośćichobro-
ny,coilośćpolemik,jakiewywołują,gdyżliczbacytowaństajesięcorazważniejszyminstrumentem
ocenypracynaukowej.Otojeszczejedenprzykładpatologii,jakąrodzirozciąganiemechanizmów
wolnegorynkunadziedziny,którepodtemechanizmyniepodpadają”
.(P
.Kimla,Historycypolitycy
jakoźródłorealizmupolitycznego.Tukidydes—Polibiusz—Machiavelli,Kraków2009,s.124).
51
JakzauważyłR.Mazurkiewicz,wprogramachnp.dotyczącychkształcenialiterackiegomłodzieży
wPolscepoIIwojnieświatowejnietylkopodważanoznaczeniekulturyumysłowejśredniowiecza,
aletakżeznacznieograniczanoliczbęgodzinlekcyjnychpoświęconychnaprzedstawienietejepoki
iproblematykizniązwiązanej.nŚredniowiecze,jakookreswsteczny—piszewspomnianyautor
—przeciwstawianypostępowemuodrodzeniu,[ł]niezajmowałowprogramachipodręcznikach
po1950rokuzbyteksponowanegomiejsca:oilejeszczewprogramiez1949rokuprzeznaczono
naliteraturętegookresu15godzinlekcyjnych,towlatach50-tychzredukowanotęilośćdogo-
dzin9[ł].Ograniczeniuczasowemutowarzyszyła,rzeczjasna,redukcjamateriałulekturowego
orazrygorystycznezaostrzeniedyscyplinyinterpretacyjnej.Tejostatniejprzyświecaławspomniana
35
