Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzłowiekimoralnośćwmyśliJackaWoronieckiego...
personalnych”
102
Tegotypuabsurdalnych,jaksięwydaje,poglądówwewspółczesnej
literaturzenaukowejmożnaznaleźćowielewięcej.
Indywidualizm,jaktwierdziłWoroniecki,jestpoglądempowstałymnagruncie
materializmu,zakładającegoistnieniewświecieindywiduów,czylijednostekniepo-
dzielnychwsobieiodrębnychodinnych.Takimmaterialnymindywiduumjestwedług
materialistówczłowiek.Koncepcjiczłowiekajakoindywiduumprzeciwstawiałsię
odpoczątkuswegoistnieniapersonalizmchrześcijański,zakładającyrealistyczneiopty-
mistycznezarazemrozumienieczłowiekajakoosoby,czylibytunietylkomaterialnego,
aleirozumnegoorazduchowegozarazem,otwartegonaubogacającegowewnętrznie
relacjezinnymiludźmi.
Indywiduumoznaczajednostkęniepodzielnąwsobieiodrębnąodinnych.Persona
oznaczanatomiastjednostkęrozumną,tzn.zdolnądotzw.samodzielnościidoroz-
wojuwewnętrznego.Stądteżindywidualizmoznaczatendencjęprzeciwstawiającą
jednostkęgrupiebezwnikaniawnaturęjednostkijakoistotyrozumnej;zaśper-
sonalizmoznaczaprzeciwstawienie—tendencjęzdążającądorozwojujednostki
rozumnejnieprzeciwstawiającjejgrupiespołecznej,podporządkowanejgrupie
dladobragrupyijednostki103
Poglądtenwyrażaliteżinniuczenikatoliccy,m.in.J.Maritain
104
.Późniejsibadacze
indywidualizmudodająponadto,żewolnośćjednostkidlazwolennikówtejdoktryny
stałasięniejakoabsolutnąwartością,aingerencjaspołeczeństwawjejabsolutnedoniej
prawo—niedopuszczalnaikojarzonazregułyzzakusamitotalitarnymiiabsolutystycz-
nymiwładzpaństwowychlubinnychinstytucji
105
.Dlaindywidualistów,zKartezjuszem
102
Z.Kosyrz,Osobowośćwychowawcy,wyd.IVrozszerz.,Warszawa1999,s.130.
103
J.Woroniecki,Jednostkaispołeczeństwo...,sygn.V185.7,s.20-21.
104
J.Maritain,Trzejreformatorzy.Luter,Descartes,Rousseau,przeł.zfranc.KonstantyMichalski,
Warszawa-Ząbki2005,s.32.
105
Współcześnietegotypupoglądybardzoczęstowystępująwśródzwolennikówskrajnegolibera-
lizmu,którzyuznająwprostegoizmzacnotęitwierdzą,żetacechacharakteruwcaleniemusi
kreowaćaspołecznychczyteżantyspołecznychpostaw.A.Randpiszenp.,żenponieważrzetelny
egoistaceleswewybierapodkierunkiemrozumu—iponieważceleludziracjonalnychniepopa-
dajązesobąwkonflikt—więcjegodziałaniaczęstomogąbyćkorzystnetakżedlainnychludzi.
Tyleżetonietekorzyścisąjegozasadniczymipierwotnymcelem,tymbowiem,comotywujejego
poczynania,jestjegowłasnakorzyść”
.(A.Rand,Cnotaegoizmu.Nowakoncepcjaegoizmu,przeł.
zang.JerzyŁoziński,Poznań2000,s.69).Wfilozofiipolskiejniebyłozasadniczoosób,którepo-
chwalałybyegoistycznepostawyludzi,asamegoizmtraktowałyjakozaletę.B.Truchlińskapisze,
żejedyniewpracyJ.SiweckiegoIstota
egoizmuijegoprzejawy
ij
ij
z1934r
.możnabyłozauważyć,żejej
52
