Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ewolucjaimózgspołeczny
39
Wyniksugeruje,żeukładpsychicznyodpowiedzialnyzawięzimiędzyludz-
kiesamłączysięzukłademzaangażowanymwsygnalizowaniebólufizycznego.
Wyjaśniato,dlaczegoobelgi,odrzucenieiprzezwiskaniesąwcalemniejpoważne
niżzranieniafizyczne.Udzieci,któresąodrzucanelubktóryminnidokuczają
wszkole,mogąwystąpićpoważneitrwałenastępstwa.Wieludorosłychpamięta
doświadczeniaodrzuceniawdzieciństwieowieleżywiejniżkaryfizyczne40.
Plemiennyumysłimyśleniemy–oni
Ewolucjaukształtowałanaszeumysły,bybyłyplemienne,dostrojoneidealnie
dokategoryzowaniainnychjednostekdogrupmyluboni.Kiedytylkozoba-
czymynieznajomąosobę,natychmiastwkładamyjądopudełka:Jesteśniebez-
pieczny?Czymaszwrogiezamiary?Jesteśatrakcyjny?Jesteśkompetentny?Jesteś
zimnyiodrzucającyczyciepłyizachęcającydokontaktu?
41
Iostateczniepytamy:
Czyjesteśjednymznas,czyjednymznich?
Nietrzebawiele,bypojawiłosięmyśleniemy-oni.MójsynJoshuwielbia
opowiadaćhistorię,jakwielelattemu,gdyonitrójkajegorodzeństwabylimałymi
dziećmi,częstorywalizowalizesobąouwagęmojejżonyimoją,albooostatni
kawałekpizzy,albokłócilisięoto,ktomaopróżnićzmywarkę.Otczwórka
dzieciakówzwłasnymizainteresowaniamiiplanami.Pozadomemjednak,pod-
czaswakacjiczywjakimśnieznanymmiejscunastępowałaprzemianawczęść
drużyny,rodzinypołączonejuczuciemnmykontraresztaświata”.Stareporze-
kadłoBeduinówbrzmi:nJaprzeciwkobratu,mójbratijaprzeciwkokuzynowi,
imywszyscyprzeciwkoobcemu”.Tesłowapozwalająidealnieuchwycićsposób
podziałuświatanagradacjemy-oni,jakiegodokonująnaszeplemienneumysły.
WklasycznejseriibadańHenriTajfel
42
badałskutkidzieleniaobiektów
iludzinagrupy.PolskiŻydwalczącywarmiifrancuskiejprzeciwkohitlerowcom
trafiłdoniemieckiegoobozudlajeńcówwojennych.Tampojawiłosięuniego
silnezainteresowanietożsamościąspołeczną.Później,gdyzająłsiępsychologią
społeczną,opracowałteoriętożsamościspołecznej(socialidentitytheory),wyja-
śniającą,wjakisposóbważnedlanasczłonkostwowgrupachwyznaniowych,
politycznych,regionalnych,narodowychczyzawodowych(np.baptysta,muzuł-
manin,żyd?;zTeksasuczyIndiany?;strażakczypielęgniarz?)karmipoczucie
przynależnościiwłasnejwartościorazjakkształtujenaszemyślenieoludziach
wewnątrzgrupy,którejjesteśmyczłonkiem,ispozaniej.
BadaniaTajfelapokazały,żekiedyjużpodzielimyludzinagrupy,naszeumy-
słyautomatyczniezaczynająwyolbrzymiaćróżnicemiędzynamianimi,zamiast
dostrzegaćpodobieństwa.Itakosobyznaszejgrupy-grupywłasnej(ingroup)-
postrzegamyjakozbiórwyjątkowychjednostek,natomiastludziwgrupieobcej
(outgroup)widzimyjakodosiebiepodobnych-nonisąwszyscytacysami”,
słyszymyczęsto,albondlamnieoniwszyscywyglądajątaksamo”.Rzeczywiście
