Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
*
*
*
Niejestmożliwe,abyczłowiek,aletakżeinaród,tworzyłswojąhistorięwsposóbdowolny,
niezależnieodczynnikówlosowychiobiektywnychwpływówzewnętrznych(środowiska
społecznegoczymiędzynarodowego).Małoosiągalnejesttakżespełnieniewizjiwłasnegolosu
(indywidualnegoczyzbiorowego)wpełni,choćbywizjatabyłanajdoskonalsza.Dlatego,jaksądzę,
niematakiejsprawyczyidei,którabyłabywartapoświęceniawnajwyższymstopniu,wartaceny
ludzkiegożycia.Opętaniwizjądoskonałejrzeczywistości,wszelkiejmaścifundamentaliści
iutopiściniepowinninigdymiećmożliwościsprawowaniawładzy,czytozagarniętejsiłą,jakto
sięstałowprzypadkurewolucjibolszewickiej,czytozdobytejzwykorzystaniemdemokratycznych
procedur(przejęciewładzyprzezHitlera)przyotumanionychlubzdesperowanychmasach.
Bywa,żelospomagawosiągnięciucelu.Owielerzadziejzdarzasię,żelosnaswyręcza
poprzezsplotnadersprzyjającychokoliczności.Aleitoniedziejesiębeznaszegomniejszegolub
większegozaangażowania.Potwierdzenietegorodzajumyśleniaolosiewielkiejzbiorowości,
znalazłem-trochędlasiebienieoczekiwanie-wwypowiedzi,jakiejudzieliłnTygodnikowi
Ilustrowanemu”JózefPiłsudski.Na,wydawaćbysięmogłoryzykowną,konkluzjęStanisława
Dzikowskiego,redaktorategożpisma:n(ł)Otrzymaliśmyniepodległośćwsposóbpozornie
najmniejprawdopodobny”,Brygadierodpowiedziałkrótko:nLosnaswyręcza...”.Brzmitodość
zaskakująco,zważywszynato,ilesamNaczelnikuczyniłwsprawieodzyskaniaprzezPolskę
w1918rokuniepodległości,atakżemającwzglądnazasługiinnych,wtymwybitnychówczesnych
polskichdyplomatów.ZastanawiającsięnadprzyszłościąodrodzonejRzeczypospolitej,Piłsudski
nienamawiałbynajmniejdozdawaniasięnalos.Zwracającuwagęnawieleproblemówiwyzwań,
przedktórymistanęłaPolskauproguniepodległości,starałsięmobilizowaćelitypolityczne
ispołeczeństwodopodjęciakoniecznegowtamtychwarunkachpowszechnegowysiłku.
PrzemawiającnainauguracyjnymposiedzeniuSejmuUstawodawczego(10lutego1919r.),
Piłsudskipowiedziałmiędzyinnymi:nWreszciezwróćciepanowieniechybniebacznąuwagęna
niedomagania
naszego
życia
gospodarczego,
upośledzonego
przez
gospodarkę
obcych
izrujnowanegosilnieprzezwojnęiokupację.Wtejdziedzinienależyteuregulowaniespraw
znajdującegosięwupadkuprzemysłuiniezbędnychreformagrarnychwduchupostępuiwielkich
demokracjiZachodu,stworzyzdrowepodstawydlasiłyduchowejnaroduidatrwałepodłożedla
budowyjegoprzyszłości”
28.TęprzyszłośćrysowałPiłsudskinadwasposoby.Zjednejstrony
28J.Piłsudski,Pismazbiorowe.TomIV,s.105.Iprzytejokazjisiłąnarzucającasięrefleksja:ileżtorazyprzyszłonam,
Polakom,zaczynaćwszystkoodnowa?Zapewnew1918i1945roku,bojeślichodzio1989r.,twierdzenia
ozastaniuprzeznSolidarność”gospodarkipolskiejicałejsubstancjimaterialnejwruiniewydająsię-nietylko
mnie-bardzomocnonaciąganenarzeczówczesnejpropagandy.
20
