Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZĘŚĆI.MIASTOJAKOPRZEDMIOTIJAKOPODMIOTZMIANSPOŁECZNYCH
26
uznawanyzarozwinięciepodejściarelacyjnego),wpływającprzede
wszystkimnarozwójtzw.geografiihumanistycznej.Murdochwskazuje
dwiepodstawowewspólnecechyteoriirelacyjnychipoststrukturalnych:
popierwsze,skoncentrowanienainterakcjach„naturalno-społecznych”
irozpatrywanieichwrazz(przestrzennymi)konsekwencjamitych
interakcji,podrugie,zainteresowanie„relacjonizmem”iuznanie,że
każdainterakcjamiędzyludźmii„rzeczą”musibyćteżpostrzegana
jakorelacjapomiędzyludźmii„rzeczą”(Murdoch2006:2).Zatem
poststrukturalizm–wprzeciwieństwiedostrukturalizmu–uznaje,że
działanie(społeczne)zależyodrelacji,wjakiewchodzi,aktóremożna
rozpoznawaćrównieżnapowierzchni(Murdoch2006:10).
Naczympolegaontologiaspołeczno-przestrzennazawartawteorii
Lefebvre’a?Wskazujeonnamożliwośćujmowaniaprzestrzenijako
abstrakcyjnejwartościczyformy,alejegosamegointeresujeprze-
strzeń„konkretnairzeczywistadlaludzi”.Punktemwyjściaanalizyjest
założenie,że„(społeczna)przestrzeńjest(społecznym)produktem”.
Lefebvrerozwijatęmyśl:przestrzeńjestwytwarzana,zakorzeniająsię
wniejrelacjespołeczne,służyjakonarzędziemyśliidziałania,jestteż
środkiemprodukcjiiśrodkiemkontroli,dominacjiiwładzy(Lefebvre
1991:26–27).Zrozumienieistotyspołecznegoprodukowaniaprzestrzeni
utrudniają,jakstwierdzaLefebvre,pułapki,jakimisą„iluzjatranspa-
rentności”(jakoprzestrzenicałkowicieotwartejiwolnejdladziałania)
i„iluzjarealistyczności”(przekonaniaonaturalnejprostocieprzestrzeni)
(ibidem:27–30).Relacyjneujęcieprzestrzenispołecznejzawierasię
wuznaniujejrealnejiformalnejkompleksowości.Wodniesieniudo
epokiprzedkapitalistycznejoznaczatoskupienienaanaliziesprzężeń
zwotnychzachodzącychmiędzyrelacjamireprodukcjiiprodukcjioraz
odpowiadającymiimmiejscami.Wodniesieniudoepokikapitalizmu
modeltenmusibyćdostosowanydonowejrzeczywistościspołecznej
–Lefebvre,nawiązującdoteoriiMarksa,proponujewyodrębnienie
trzechpowiązanychzesobąpoziomów:reprodukcjibiologicznej(ro-
dzina),reprodukcjisiłwytwórczych(reproductionoflabourpower)oraz
reprodukcjispołecznychrelacjiprodukcji.Wtymukładzieprzestrzeń
nietylkoodgrywarolęczynnikaporządkującego,alerównieżjakotaka
zawieraspecyficznereprezentacjerelacjipomiędzytymielementami,
copozwalanautrzymaniestatusquo(ibidem:32).Reprezentacjami
mogąbyćsymbole(np.płci,wieku),któresąkodemokreślającym
