Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RafałKasprzyk
24
stronymająrzeczywistyzamiarwywołaniaskutkówprawnych,toznaczy
takich,jakienormalniezłożoneprzeznieoświadczeniawoliwywołują.
Ukryciestronnajczęściejodbywasięwoparciuoumowępowierniczą
albozastępstwopośrednie23.Przemilczenierzeczywistejroliprzezzastęp-
cę,aninawetintencjonalnewprowadzeniewbłąd,niekwalifikujeumowy
ozastępstwopośrednie,jakoaktpozorności24.Innąnatomiastkwestiąjest
możliwośćzawarciaumowynagruncieprawapolskiegoprzezpełnomoc-
nika,któryoświadcza,żezamierzadopieropóźniejujawnićmocodaw-
cę.Zasadajawnościpełnomocnictwastoitemunaprzeszkodzie.Umowa
niedochodziwtedydoskutku.Brakjestbowiemzgodykontrahentaco
doosobydrugiego25.Podobnąfunkcję,jakąpełnidéclarationdecommand,
możnabytakżeosiągnąćprzyzastosowaniucesjikontraktuizastępstwa
pośredniego.Konstrukcjęcesjikontraktunależałobydelegelatazakwali-
fikowaćjakotrójstronnystosunekprawny,zawierającywsobieprzelew
wierzytelnościiprzejęciedługu,alenieautonomiczny,wobecbrakuwy-
raźnegounormowaniaustawowego.Możeprzybraćpostaćumowytrój-
stronnej,aleniekoniecznie,ponieważwmyślart.520k.c.zgodaosoby
uprawnionejmożebyćwyrażonaexpost.Umowa,którązawierałbyza-
stępcapośredni,mogłabyzawieraćzgóryudzielonązgodękontrahenta
naprzeniesienieprawiobowiązkówzumowynaosobętrzeciąwokre-
ślonymterminie.Możnabytakżezastrzecwarunekrozwiązującyumowę,
żewwypadkubrakuprzeniesieniaprawiobowiązkówwzastrzeżonym
terminie,umowawygasa.Chroniłobytozastępcępośredniego.
Zastępstwopośredniejestznanetakżewprawieniemieckim.Zwa-
nejestcichym,ukrytym,lubpośrednimpełnomocnictwem.Niejesture-
gulowanewBGB.Jestjednakinstytucjąpowszechnieznanąistosowaną
wpraktyce.Definiujesięjewsposóbnastępujący.Opełnomocnictwie
pośrednimmożnamówićwówczas,gdyktośdokonujeczynnościwe
własnymimieniu,alewcudzyminteresieinacudzyrachunek.Czynność
prawnadokonywanaprzezosobępodstawioną‒Strohmann(figuran-
ta)‒jest,codozasady,czynnościąważną.Takiflzastępcapośredni”bę-
dzieuprawnionyizobowiązanynapodstawiedokonanejczynnościtak-
żewówczas,gdydrugastronawieotym,żetoonwystępujewyłącznie
23B.Lewaszkiewicz-Petrykowska,Wadyoświadczeniawoliwpolskimprawiecywilnym,
Warszawa1973,s.56–57.
24Por.M.GutowskiKodekscywilny.Komentarz,t.1,red.M.Gutowski,Warszawa
2016,art.83,Nb23.
25WyrokSąduNajwyższegozdnia12kwietnia1973r.,IIICRN77/73,OSNC1974,
nr2,poz.31;zglosąM.Bączyka,PiP1974/12,s.159.PodobniewyrokSąduNajwyższego
zdnia8maja2001r.,IVCKN359/00,LEXnr550929.Zasadąjawnościpełnomocnictwa
powszechnieprzyjętajestteżwdoktrynie–M.Smyk,op.cit.,cz.3,rozdz.II.4ipowołana
tamliteratura.
