Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JoannaA.Kościelna
życiawkręgurodzinnym,wśródprzyjaciół,dowypełnianiakobiecychobo-
wiązków.Nieulegawątpliwości,iżSibyllaodebrałateżbardzogruntowne
wychowaniereligijne.Ojejgłębokiejwierzeświadczyjejpoezja60.Wiersz
EinChristlichesSterbliedprzypomina–zdaniemPetryGanzenmueller61–
modlitwęwieczorną:
GibmirGotteinSehligEnde
FührmichdurchdesTodesTal
NimbmichfestindeineHende
KürtzemirdesTodtesQual
LaßmeinHertzenichtverzagen
FürdesTodesgrimmenPlagen!
Dajmi,oBoże,pobożnykres
ProwadźmnieprzezDolinęŚmierci
ObejmijmniemocnoTwymirękoma
Skróćmęczarnieprzedśmiertne
Niechmojeserceniedoznarozpaczy
Gdyprzyjdąstrasznekonaniamęki.
WażnąrolęwkształtowaniuumysłuSibylliodegralijejojciecibracia,
zwłaszczaChristian,któryuczyłjąłaciny,choćniewiadomo,zjakimwy-
nikiem,ponieważnapodstawiezachowanychwierszytrudnookreślić,jak
byławniejbiegła62.UprzywilejowanystatusrodzinySibyllisprawiał,żedom
60H.W.Ziefle,SibylleSchwarz,s.2.
61P
.Ganzenmueller,op.cit.,s.107.
62UdziałmęskichczłonkówrodzinywnauczaniuSibylliprzypominafaktyznanezżyciorysówinnych
wybitnychkobietepokipóźnegośredniowieczaiwczesnejnowożytności,wtymMargaretRoper
(1505–1544),córkiTomasaMorusa(1478-1535),czyAnnyMariivanSchurman(1607–1678),tak-
żekształconychprzezojców.A.D.Ferguson,op.cit.,s.29.nAnnavanSchurman(1607–1678,ho-
lenderskapoetka,malarka,uczona,oniemieckichkorzeniach,kształconabyłaprzezojcaibraci,jej
edukacjajestbardzowyjątkowa,ponieważotrzymałaprzywilejsłuchaniawykładównaUniwersy-
teciewUtrechcie,podczasktórychmiałabyćukrytazakotarą.Wartozauważyć,żechoćedukacja
kobietnapotykaławieletrudności,toedukacjauniwersyteckamężczyznteżbyłaprzywilejembar-
dzowąskiejgrupy.BadaniaDirkaNiefangerawskazują,żetylkookoło50%mężczyznwkrajach
niemieckichotrzymywałojakieśwykształcenieszkolne,przedwybuchemwojnytrzydziestoletniej
nauniwersytetachuczyłosięokoło8000studentów,przyogólnejliczbieludności16milionów,co
stanowizaledwie0,05%populacji”(ibidem,s.30).JeanM.WoodsiMariaFürstenwald,autorki
64
