Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IwonaWęgrzyn
zaprzątniętejdomemiwychowaniemdzieci,którawieczoramiottak
uprawiapoezjęi,niewiedziećkiedy,stajesięjednąznajważniejszych
postacipolskiejliteraturydrugiejpołowyXIXwieku.Gdybynaspra-
węspojrzećnietyleprzezpryzmatsiłyoddziaływania,ileilościowej
obecności,totrzebaprzyznać,żedominująte„ocukrowane”opowieści
wstylutakiejotoanegdotki:
MariaKonopnicka[...]przyjmowałasporoosóbzeświataliterackiego.Zdarzyło
się,żeprzedprzybyciemgościsamafroterowałaprzedpokój.Wczasietejpracy
ktośzadzwonił.Nasunęłachusteczkęnaoczyipochylonapowiedziałapanu,który
wszedł,żepanijeszczeniemawdomu,żebyzechciałprzyjśćtroszeczkępóźniej.
Taksięteżstało
17
.
TadeuszBudrewiczwświetnymszkicuZacna,znana,zakochana...,
podkreśla,żeobiestrategiewynikająprzedewszystkimzbezradności
biografówKonopnickiej,którzynieradzącsobiezwielokształtnością
jejbiografii,niepotrafiącwytłumaczyćmeandrówjejżyciowejdrogi,
niemogąsięobejśćbezpomocygotowychfabułiscenariuszyzacho-
wań.NajczęściejKonopnickagrawtychopowieściachrolęnowego
Kopciuszka:Podkreślasięczęstojejskromnyubiór,ciemne,pocerowane
suknie,lękprzedwejściemnasalony,ujmującąskromnośćorazbezmiar
codziennej,nieatrakcyjnejroboty.Wdostaniusięnaballiterackichsław
iodmianiezgrzebnejdolipomagadobrawróżka-Orzeszkowa
18
.Wtym
ckliwymscenariuszuKonopnickazawszepozostaniedawną,trochę
zahukanąinieporadnąkoleżankązpensjitejwielkiej,tejsławnej,tej
znającejrynekwydawniczyOrzeszkowej.Żetakniebyło,zaświadcza
bogatakorespondencjapisarekopracowanaprzezEdmundaJankow-
skiego,alezasadabeletryzowaniabiografiijestwtymwypadkubez-
względna,aroleposzczególnychbohaterówjasnowyznaczone.
Podobneprzykładymożnamnożyć.Każde„odstępstwo”Konopnic-
kiej,którejprawdziwabiografianiechcesięmieścićwramachtychbaś-
niowo-hagiograficznychreguł,wydajesiębiografommocnoniepokoją-
ceiwymagauruchamianiakolejnychkliszliterackich.Weźmychoćby
tułaczelataKonopnickiej.Tąpiękną,ale-jaksięokazało-niefortunną,
fraząposłużyłsięTadeuszCzapczyński,tytułującprzygotowanyprzez
siebiezbiórlistówpisarkizlat1890-1910.Skorotułacze,tobiografo-
17Ibidem,s.240.
18T.Budrewicz,Zacna...,s.25.
~16~
