Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp.Oczytaniu
23
Pokazaliśmypowyżej,żeniemauNietzschegożadnejdok-
trynywiecznegopowrotu.Myślowiecznympowrociewszyst-
kiegomówinatomiastwsposóbmetaforycznyotakiejaktywnej
afirmacjibytu,któraprzyjmujepostaćwolipowtórzenia.Myśl
tajestwięcprzedewszystkimnaukąoafirmacjiświataiotym
wszystkim,cosięztąafirmacjąwiąże.
ZnajdujemyuNietzschegocałągrupępojęć,któresięwzajem-
nieuzupełniająiwspólnieoświetlająjednąitęsamątreść.Mówią
onewszystkieotymsamym-oideiwiecznegopowrotu-choć
każdezniecoinnejperspektywyiwinnysposób.Każdeztych
pojęćjestinnąmaską,wktórejwystępujejednaideaafirmacji,
czylipotwierdzaniaświataoraztosamoodrzucenieascetycz-
negonegowania.Otokilkatematycznierozdzielnychsposobów
mówieniaowiecznympowrocieprzezNietzschego.Wolaijej
czasowośćłączącawjednośćchęćtworzeniaichęćpowtórze-
nia,trójjedniafazczasu,chwilajakobramaspotkaniaprzeszło-
ściiprzyszłości,nadczłowiekjakonowytypczłowiekazdolnego
przezwyciężyćpesymistycznenegowanieiucieczkęodświata,
wreszcieamorfatibędącewzoremnajsilniejszegopotwierdzenia
życiaprzezczłowieka.Wszystkietekwestiesączęściamimyśli
filozoficznejNietzschego,wszystkiesąwniejjednakowoważne,
ażadnaznichniejestpierwszaaniostatniawstosunkudoinnych.
Ichrelacjajestkolista.Każdamyślwzmacniainną,zachowuje
swąodrębność,aleczynicałośćjaśniejszą.Samajednak,bezca-
łościtracinaznaczeniu.Jesttuwięctak,jakpisałSchopenhauer:
nkażdaczęśćwtakimsamymstopniupodpieracałość,wjakim
jestprzezcałośćpodpierana”,każdajestistotna,bodziękiniej
ncałamyślstajesięwyraźniejsza”.Leczteżżadnejzczęścinie
możnazrozumiećbezcałości.Takwięc,naukaonadczłowieku
niemożebyćzrozumianabezideiwiecznegopowrotu,leczsama
teżczyniwyraźniejsząkoncepcjękolistegopowrotuprzeszłości.
Podobniejakdiachronicznośćwoliprzyczyniasiędojasności
koncepcjiamorfati,leczbezmiłościlosuwagaodkryciaczaso-
wościwolimaleje.
Rozpocznijmyodkategoriiwolimocy(WillezurMacht),
czyliwoli,którasamaustanawiaswójcelidążydoprzyszłości
jegorealizacji.Wolamocytozdolnośćdosamodeterminacji.
Wolataniemażadnegozgórydanegozadania,leczjestswo-
