Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
I.Rozwójstrukturdaktyloepitrytycznych
płynności,tzn.złączenieniezakłócałorytmu,acałośćuzyskałaciągłyrytmdaktyliczny.
Analizataniepozwalajednakwnioskować,żezdaniemWestaheksametrpowstałzpołą-
czeniakolonudaktylicznegoorazanapestycznego.Wierszdaktylicznybył,wedługtego
badacza,południowomykeńskimwynalazkiem,datującymsięprawdopodobnieoddrugiej
połowydrugiegotysiącleciap.n.e.,podczasgdystereotypowystychicznyheksametrre-
prezentujedalszyrozwójwjońskiejgałęzitradycji,byćmożepóźnomykeńskiej,byćmoże
pomigracyjnej.Jeżeliistniałyepickielubheroiczneutworyw-powiedzmy-1600
rokup.n.e.,ichcharakterystycznymwersembył,wedługWesta,najprawdopodobniejgliko-
nej
10
,któregonkrewniaki”sąużywanewpoezjisanskryckiejiepicesłowiańskiej.Doroku
1100p.n.e.wpołudniowejGrecjimogłyistniećfrazypodobnedoheksametrów,chociaż
byłyonezapewnetworzoneluźniejszątechniką,wykazującwspomnianewcześniejnieregu-
larnościwcezurach
11
.nGlikonej”owychpierwotnychutworówheroicznychnależyzapewne
rozumiećszeroko,jakokolonniedaktyliczny,zbliżonycharakteremdokolonóweolskich.
Samheksametrnatomiastmożna,zdaniemWesta,derywowaćnp.zferekratejaireizianum
rozszerzonegowewnętrznieodaktyl:І¸––¸|¸––––.Natakie
pochodzenieheksametru,czyteżnawczesnestadium,gdykomponowanoutworywgli-
konejach,mogą-wedleWesta-wskazywaćniektórelinieepickiezaczynającesięod
––,––lub–
12
,np.:
śpeid¾nÁagtekai`Ell»sponton†konto(Y2)
––––––––Â
Mamytuśladytzw.swobodnejbazyeolskiej,charakterystycznejdlakolonóweolskich,
którychdwapierwszeelementysąobojętnepodwzględemiloczasu.Jesttoreliktpraindo-
europejskiegoformowaniasięmetrów,którychiloczasbyłregulowanyodkońcawersu,
przesuwającsięcorazbardziejkupoczątkowi.Wprzypadkubazymamyzachowanyswo-
bodnyiloczasostatniegoodcinkapodlegającegoregulacjiiloczasowej-początkukolonu.
Połączenieph+reiz
d
zatemstopniowoulegałoregulacjirytmu,ażdoosiągnięciarównego
rytmudaktylicznego.Trzebatujednakpodkreślić,żeanalizaWestazakłada(wbrewwcze-
śniejszymwskazaniom)tylkojednomiejscestykukolonów:cezurętrocheiczną.Byćmoże
więcnależałobydodać,żeopróczferekratejaakatalektycznegomógłtobyćrównieżfere-
kratejkatalektyczny(І¸––|¸––––)-mielibyśmywtedypo-
twierdzonąfluktuacjęcezurymęskiejiżeńskiej.
1111111111111
10
FormęglikonejarozszerzonegoodwadaktyleznajdujemywepickiejwstylupieśniSafonyna
ślubHektoraiAndromachy(44V.).Fragmenttenzcałąjegoepickąmorfologią,stylemiprozodiąjest,
wedługWesta,echemepickichutworóweolskich,komponowanychniewheksametrach,leczwmetrum
eolskim.PoVIIIw.p.n.e.,gdyepikanajbardziejrozkwitała,takieeolskieutworymusiałyniecousunąć
sięwcień.MogłyjednakprzetrwaćdoczasówSafonyiichśladyznajdujemywłaśniewefr.44(W
EST
1973a,s.191).
11
12
W
W
EST
EST
1973a,s.187n.
1973b,s.169,przyp.10.
