Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Figementetexpressionsfigées...
13
•Leslinguistes-lexicologuesetlesauteursdesdictionnairesphraséologiques
ontl’habitudederéduirelanotiond’expressionfigéeauxcasévidentsetab-
solumentirréguliers(p.ex.A.Molotkov,J.Matešić).
•Danslalinguistiqueformelle,surleplandutraitementinformatiqueetauni-
veaudeladidactique,onaccepted’habitudeunevisiontrèslargeduphé-
nomèneetonparledesexpressionsfigéesàchaquefoisquelesyntagmeest
irrégulierdupointdevuesyntaxique,sémantiqueoupragmatique(p.ex.
Y.Bar-Hillel,W.Chafe,J.Apresjan).
•Leslinguistesanalysantlestyleoulesaspectsaxiologiquesprennentenre-
vanchelanotiond’expressionfigéepourchaqueexpressionstéréotypée,ré-
pétitiveoureprésentative.
CommeleditS.Mejri(2006:173–174),touteslesétudesqui
s’intéressentàl’unoul’autredesaspectsdufigementpeuventêtreréparties
selonqu’ellesprivilégientladimensionlexicale,sémantique,syntaxique,ou,
enadoptantd’autresperspectives,argumentativeoudiscursive.Leslexicolo-
guesetlexicographesprivilégientsurtoutladélimitationdesséries,ladétermi-
nationdeleurdéfinition,l’usagequ’onenfaitdanslacommunicationcou-
rante,lesregistresdelangueauxquelslesexpressionsfigéesappartiennent,la
confectiond’ouvragesfacilitantleurapprentissage,l’élaborationdediction-
nairesspécialisés,etc.Lessémanticiensfocalisentleurintérêtsurlecaractère
peuévidentdelasignificationdesexpressions,quisevérifieàtraversl’opacité
d’untrèsgrandnombred’expressionsfigées;lessyntacticienssurleurcom-
portementdanslacombinatoireetlesdifférentsblocagesqu’ilsconnaissentpar
rapportauxséquencesditeslibres.Dansuneautreperspective,certains
s’intéressentàuntypeparticulierdesséquencesfigées,lesproverbes,parce
qu’ellessedistinguentparunedimensionculturellecertaine;d’autresencore
attirentl’attentionsurlesemploisparticuliersdontlesexpressionsfigées
peuventfairel’objetdanslediscoursenrelevantparexemplelesmanipulations
formellesetsémantiquesdansunbutludique,lesvariationsstylistiques
qu’ellespeuventvéhiculer,etc.
Laphraséologie,autrefoisconsidéréeplutôtcommerefletdupatrimoine
culturelvoirefolkloriqued’unecommunautélinguistique,aacquisdurantles
dernièresdécennieslestatutdevéritableobjetderechercheenlinguistique.
Globalementdeuxtendancessedégagentdesétudessurlefigement:
–cellequivoitdanslefigementunphénomèneformel,
–etuneautrequienfaitunequestiondecontenu.
Deplus,commeleremarqueC.Vaguer(2011:394),lalecturedetra-
vauxconsacrésaufigementmontrequ’ilexistedeuxtypesd’approchesdufi-
gement:
–l’approchelinguistique,
–l’approcheculturelle.