Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
62
CzęśćI:Odpowiedzialnośćmyśli
inarzuconychzgóryprawbrałasięprzedewszystkimzprzeko-
nania,żetakjakcałatradycjametafizycznapoprostunusypiają”
onemyślenie57.
BardzozbliżonestanowiskowyrażałteżRichardRorty,choć
zależałomubardziejnatym,byzwrócićuwagęnainnyjesz-
cze,pomijanyprzeztradycjęmetafizycznąaspektmyślietycz-
nej.WesejuEtykazasadietykawrażliwości58posługiwałsię
wprawdzieterminemnetyka”(anienmoralność”),leczwgrun-
cierzeczymiałnamyślibardzopodobnąreformęjejtradycyjne-
gomodelujakta,którąproponowałBauman.Tradycyjnaetyka
bowiem,znajdującaswojepodstawywsystemiePlatonaiKan-
ta,byładlaRorty’egouosobieniemsztywnościzasadiuciążli-
wościnobowiązkumoralnego”-traktowanegowłaśnientylko
jakobowiązek”.Atowprzekonaniufilozofaosłabiałoauten-
tycznośćpotrzebyczynieniadobra.Przedewszystkimzaś-bra-
kowałowniejbardzodlaniegoistotnegopierwiastkanwrażli-
wości”nacierpienieinnego.Jakotakazostaławięcprzezniego
uznanazaanachroniczną,anawetzaniemalszkodliwą.Woce-
nieautoraKonsekwencjipragmatyzmuustaleniezasadetycz-
nychbyłokoniecznetylkonapewnym,historycznymetapie
tworzeniasięnprawczłowieka”,ale-jaktowprostwyrażał
-nbyłatodrabina,poktórejjużdawnosięwspięliśmy”.Te-
razwięcpowinniśmyzacząćzwracaćbaczniejsząuwagęna
to,ktoidlaczegocierpizpowodusztywnościiarbitralności
normetycznych(nawetjeśliwydająsięnamsłuszne).Albo-
ktoidlaczegozostajewykluczonyprzezkodeksyetyczne,ana-
wetpoddawanyrepresjom,ponieważniemieścisięwramach
obowiązującychfilozoficznychireligijnychmodelipostępo-
wania.
Ofundamentalizm,kostycznośćiogólnąniewrażliwośćna
ludzkiecierpienieetykizachodniejobwiniałRortyprzedewszyst-
kimKanta,alerównież-Platona.Ontobowiemuznał,żeemocje
57Ojęzykumetafizykimówiłnp.,żenjesttojęzyk,któryśpi”.Zob.J.Der-
rida,Przemocimetafizyka.SzkicenatematmyśliEmmanuelaLévinasa,w:
[ED261].
58R.Rorty,Etykazasadietykawrażliwości,przeł.D.Arbiszewska,prze-
kładprzejrzałA.Szahaj,nTekstyDrugie”2002,nr1/2.
