Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
doodróżnieniazjawiskgrawitacyjnychodbezwładnościowych,skorowedługogólnejteorii
względnościobserwatorznajdującysięwtakimzamknięciuniejestwstanieodróżnićswobodnego
spadaniaodunoszeniasięwprzestrzenidalekoodźródełpolagrawitacyjnegozpowodulokalnej
nieodróżnialnościsiłgrawitacjiodbezwładności.Jesttozkoleirównoważniezasadzietożsamości
masgrawitacyjnejibezwładnościowej.
DemonLaplace’a.Założenie,żejakaśinteligencjamogłabydokonaćnieograniczonejretro-
ipredykcjistanówukładufizycznegonapodstawiejegostanuteraźniejszego.Piszemyotymwięcej
wkontekściehistorycznym(rozdz.2.III).
KotSchrödingera[37],[38]zostajeuwięzionyrazem„zpiekielnymurządzeniem”składającymsię
zampułkizawierającejlotnątruciznęorazmechanizmurozbijającegojąwchwilirozpadu
pojedynczego
atomupromieniotwórczego.Okrespołowicznegorozpadujesttylkomiarą
prawdopodobieństwa
rozpaduatomuwjednostceczasu,przetocodochwilirozpaduniemażadnej
pewności.Nachwilęprzedotwarciempomieszczenia,zgodniezestandardowąinterpretacją
mechanikikwantowej(tzw.kopenhaską),całyukładznajdujesięwstaniebędącymsuperpozycją
dwóchstanówkwantowych:odpowiadającegozłożeniużywegokotaimechanizmuwstanie
gotowości(
przed
zadziałaniem)orazodpowiadającegozłożeniukotamartwegoimechanizmu
po
zadziałaniu.SamSchrödingerzaliczyłwymyślonyprzezsiebieukładdo„przypadkówfarsowych”
(
burleskeFälle
)[39].
Rozwiązanialiniowychrównańróżniczkowych,doktórychnależyfundamentalnedlamechaniki
kwantowejrównanieSchrödingeramajątęwłasność,iżsumadowolnychdwóchrozwiązańtakiego
równania(tj.funkcjifalowych)równieżstanowijegorozwiązanie.Stądwnioskujesię,iżdochwili
otwarciaklatkiprzezobserwatorakotistotnieznajdujesięwparadoksalnymstanieżywo-martwym,
oczywiścieprzyspornymzałożeniu,żeobiektommakroskopowymjakimisążywyorganizmijego
zwłokimożnaprzypisaćkonkretneczystestanykwantowe,azatemfunkcjefalowe.
Ilośćiaktywnośćsubstancjipromieniotwórczejwurządzeniudobranajesttak,żeby
prawdopodobieństwopojedynczegorozpaduwciągu,powiedzmy,godzinywynosiło½.Wtedy
akuratpogodziniesuperpozycjamatakąpostać,żejejskładowewnosząrównywkładdostanu
układuidlategomówisię,żestanukładuzawiera„popołowie”kotażywegoimartwego:
(1.1)
—kotjestzatemrównopółżywo-półmartwy[40].jestfunkcjąfalowąatomuprzedrozpadem,
atomuporozpadzie,zaśwspółczynniki√2pojawiająsięzewzględuna„normalizację”
(prawdopodobieństwoznalezieniaukładuwjakimkolwiekstaniemusiwynosić1).
Jednifizycyuważają,żeabsurdalnośćsuperpozycjiżyciaiśmiercidowodzibłędnościinterpretacji
kopenhaskiej(azatemefektywniedestruktywnegocharakterukotaSchrödingera).Zbiologicznego
punktuwidzeniatakistanprzejściowyniczymabsurdalnymzresztąniejest.Innipostulują
modyfikacjęsamegopojęciapomiaruwmechanicekwantowej(wtedybyłbytoeksperyment
destruktywnywskazującynanieadekwatnośćużytegopojęciapomiaru),jeszczeinnidowodzą,
żezewzględunamakroskopowąwielkośćtakkota,jakimechanizmurozbijającegopojemnik
ztrucizną,pojęciesuperpozycjistanówniestosujesię(zpowodunieistnieniaodpowiednichfunkcji
falowych),przeto
pomysł
eksperymentujestchybiony—aniejegoparadoksalny
wynik
—boSchrödingerwykroczyłpozastosowalnośćużytychprzezsiebiepojęć.Wtedymielibyśmy
doczynieniazfiaskiemeksperymentumyślowego(por.niżej).Możliwewszak,iżobiektom
makroskopowymodpowiadająniefunkcjefalowe,amacierzegęstości,
suigeneris
probabilistyczne
kombinacjestanówczystych.Dodatkowąkomplikacjęwprowadzarozbieżnośćpoglądówfizyków
nawystępowaniestanówczystych.Niektórzyautorzytwierdzą,iżsąonerzadkością,aich
zastosowaniedoopisurzeczywistychsytuacjistanowipożytecznenadużycieskądinąd
nieadekwatnejformalistyki[41].
