Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
25
PolitykarepresjiwobecKościołabyławzasadziejedynympolskimwąt-
kiemwśródpolitycznychpriorytetówDondukowa-Korsakowa.Warto
wspomniećwtymmiejscuokilkupozostałych.Byłyonedośćluźnozwią-
zanezkwestiamidepolonizacjiKrajuPołudniowo-Zachodniego,alesąone
godneuwagi,gdyżzaangażowaniewtekwestiewoczywistysposóbosłabiało
aktywnośćgenerała-gubernatoranapoludepolonizacji.
Pierwszymznichbyłaniewątpliwiekwestiażydowska.ZbiografiiDon-
dukowa-Korsakowawynika,żeprzedprzyjazdemdoKrajuPołudniowo-
-ZachodniegoniemiałonokazjidobliższychkontaktówzŻydamiza-
mieszkującymiStrefęOsiedlenia.Mimotojużpokilkumiesiącachrządów
wKijowiestałsięichzawziętymprzeciwnikiem.Polekturzeraportówiin-
nychpismjegoautorstwamożnawręczodnieśćwrażenie,żezczasemŻy-
dziawansowaliwjegooczachwręcznapozycjęgłównegowrogarosyjskiego
panowaniawKraju,zastępującnatymmiejscuPolaków.Generał-guberna-
toruważałŻydówzagłównychbeneficjentówantypolskiejpolitykiwładz
rosyjskich.Przekonywał,żewykorzystalionirepresjewobecPolakówizajęli
dominującąpozycjęwżyciugospodarczymKraju,rabunkowoeksploatując
jegozasoby.Pozatymuznawałichzagrupęabsolutnieniepoddającąsięani
asymilacji,anitymbardziejrosyjskimnormomprawnym24.
Nicwięcdziwnego,żereprezentującytakiepoglądyDondukow-Korsa-
kownietylkoprzestrzegałprzedżydowskimzagrożeniem,lecztakżepodjął
czynnedziałania,którychcelemmiałobyćprzedewszystkimadministracyj-
neograniczeniemożliwościprowadzeniaprzezŻydówdziałalnościgospo-
darczej.Opowadze,zjakągenerał-gubernatortraktowałkwestiężydowską,
świadczychociażbyilośćmiejsca,jakiepoświęcałjejwraportach.Wobszer-
nymraporciezalata1869-1872fragmentypoświęconeŻydomzajmują
ok.1⁄4całegodokumentu25.
Toobsesyjnewręczprzeświadczeniegenerała-gubernatoraopowadze
żydowskiegozagrożeniamiałopozytywnywpływnasytuacjępolskiego
ziemiaństwawKrajuPołudniowo-Zachodnim.Jakjużwspomniano,wpro-
wadzonewcześniejrepresjeiograniczeniawobectejgrupyDondukow-Kor-
sakowuznawałzazupełniewystarczające.Uważał,żekonsekwentneich
utrzymywanieprzyniesiezczasempożądanyprzezwładzerosyjskieefekt,
anawetopowiadałsięzazłagodzeniemniektórychsankcji.Utrzymywałteż,
24Центральнийдержавний.сторичнийарх.вУкраїни,м.Київ(dalej:CDIAUK),
f.442,op.48,spr.330,k.51-52;J.Legieć,Żydziikwestiażydowskawraportachkijowskichge-
nerał-gubernatorówwlatach1864-1878,„AnnalesUniversitatisMariaeCurie-Skłodowska,
sectioF-Historia”2022,vol.76,s.168-170.
25RGIA,f.932,op.1,d.160,k.45-69.
