Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Omieściewsocjologicznymoglądzie
analizydotyczącemiasteuropejskich,azjatyckichiarabskich(wśród
nichjedynieeuropejskiemiałyautonomię17)stworzyłypodwaliny
socjologiimiasta.MaxWeberistnieniemiastałączyłzcechami
ilościowymi,atakżezwszechstronnościąwytwórczościijejpozarol-
niczymcharakterem.ZdaniemMaxaWeberamiastozasadniczo
wywodzisięzdwóchźródeł.Pierwszeznichtoistnieniepatrymo-
nium—zwłaszczawtedykiedyjegoośrodkiemjestsiedzibaksięcia,
któregoekonomicznelubpolitycznepotrzebyzaspokajanesądzięki
wyspecjalizowanejwytwórczościiprzezhandel.Drugimźródłem
powstaniamiastajestplactargowy;jegoistnienieświadczyotym,
żenastępujeregularnawymianadóbr,którajestistotnymskładni-
kiemmożliwościzarobkowych18.Miastojestsiedliskiemprzemysłu
ihandlu,którestanowiąkomplekszjawisknazywanychgospodarką
miejską,przeciwstawianągospodarcenawłasnąrękę19.Wyróżnikiem
miastajestrównieżto,żejestonoośrodkiemkonsumentów,„po-
nieważczynnikiemdecydującymoszansachzarobkowychwytwór-
cówikupcówjeststałezamieszkiwaniewtymmiejscuważnych
iekonomiczniezróżnicowanychkonsumentów”20.Weberowskie
ujęcieperspektywymiejskiejzwiązanejesttakżezobywatelsko-
ścią—przypisanąjednakżetylkomieszkańcommiastZachodu
irejonuśródziemnomorskiego.Obywatelskośćoznacza,żemiasto
„jeststowarzyszonymnawzórinstytucji,wyposażonymwszcze-
gólneicharakterystyczneorgany,związkiemobywateli,którzy
wtejswejrolipodlegająobejmującemujedynieich,wspólnemu
prawu,sązatemrównoprawnymitowarzyszami”21.MaxWeber
nawetużywawtymkontekściesformułowania„prawoobywatelido
miasta”22.
35
17MaxWeber,Gospodarkaispołeczeństwo.Zaryssocjologiirozumiejącej,tłum.Dorota
Lachowska,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2002,s.917.
18MaxWeber,Racjonalność,władzaodczarowanie,tłum.MarianHolona,Andrzej
Kopacki,WydawnictwoPoznańskie,Poznań2004,s.243-244;MaxWeber,Gospo-
darka…,s.905-906.
19MaxWeber,Gospodarka…,s.910.
20MaxWeber,Racjonalność…,s.247.
21MaxWeber,Gospodarka…,s.926.
22Tamże,s.927.
