Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sposób,wjakiptasiepióragromadziływsobieatrament,niechroniłjednak
przedjegoniespodzianymwycieknięciemikleksem,nawetprzykopiowaniu
PismaŚwiętego.Wjeszczegorszejsytuacjiznajdowalisięarabscykaligrafowie,
którymprawoszariatuzabraniałoużywaćdopisaniaprzyborówpochodzenia
zwierzęcego.Bylizatemzmuszenidoposługiwaniasięjeszczebardziejzawod-
nymitrzcinowymikalamusami,którychprzednimiużywaliGrecyiRzymianie.
Byłototakuciążliwe,żerządzącywXwiekuEgiptemkalifAl-Mu’izzli-DinAllah
zażądałdlasiebiezłotegopiórazezbiorniczkiem,zktóregoatramentpłynąłby
tylkopodczaspisania
4
.Niewiadomo,jakdziałałotopierwszenaświeciewiecz
-
nepióro,leczpięćwiekówpóźniejpodobnenarzędzieobmyśliłLeonardoda
Vinci-w1508rokuzamieściłjegorysunekwmediolańskimCodiceAtlantico.
Obrazekprzedstawiałrurkęzamkniętąodgórykorkiemizaostrzonąnakońcu
jaktrzcinowycalamus5.
Wtychsamychmniejwięcejczasach,leczwzgołainnychokolicznościach,
zkleksamizmagałsiętakżeMarcinLuter,którynazamkuWartburgtłumaczył
właśnieBiblięnajęzykniemiecki.Gdydiabełzawziąłsię,bytymsposobem
przeszkadzaćmuwpracy,rozeźlonyreformatorcisnąłwniegokałamarzem.Na
ścianiepozostałnajsłynniejszywhistoriikleks,którydodziśświadczyzarówno
oobecnościzłegoducha,jakitrwałościluterańskiegoinkaustu.
Takwięckleksytryumfowały,pozostajączmorąażdoczasów,gdyrewo-
lucjaprzemysłowawłożyładorąkpiszącychnowyorężdowalkizichplagą.
Wszystkozaczęłosięodstalówki,którąnazamówienieodkrywcytlenuJo-
sephaPriestleyaw1780rokuwykonałniejakiSamuelHarris,produkujący
wBirminghamsprężynydozegarów
6
.Metalowestalówkiokazałysięge-
nialnymwynalazkiem,gdyżnietylkobezpieczniejsięnimipisało,lecztakże
byłytrwalszeodgęsichpiór,którychsamBankofEnglandzużywałrocznie
1,5milionasztuk.WkrótcewBirminghampowstaływięcogromnezakłady
GillotaiMasona,wktórychzapomocąprasimaszynparowychod1819roku
wytwarzanodziesiątkimilionówstalówek.Maczałosięjenadalwatramencie
znajdującymsięwkałamarzach,leczbyłyterazmocowanewnowych,drew-
nianychlubmetalowychobsadkach,którenastolatstałysiępodstawowymi
przyboramipiśmiennymi.
Mimotomaczanepiórawciążniedawałymożnościnieprzerwanegopisania,
niedokońcauwolniłyteżświatodzmorykleksów.Wwiekużelazaiparywielu
4
Por.A.Gaur,WritingMaterialsoftheEast,TheBritishLibraryPublishingDivision:Cam-
bridge1970,s.14.
5
Por.LapennadiLeonardoallasalaregia,TusciaWeb,http://www.tusciaweb.eu/2011/09/
la-penna-di-leonardo-alla-sala-regia/(dostęp:24.11.2017).
6
Por.G.Dragoni,Przyborydopisania,[w:]Piórawieczne.Historia,modele,kolekcjo-
nerstwo,red.G.DragoniiG.Fichera,przeł.A.BorkowskaiA.Piotrowska,MuzaSA:Warszawa
1998,s.16.
9
