Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzytakjakchceO.Tokarczuk,nDesperat2”przekraczagranicegatunku?Jakda-
lekoprzekraczategranice?Wjakisposóbtorobiidlaczego?Jakieosiągaliterackie
celeprzekraczająctegranice?
TwórczośćH.Piecuchanajłatwiejzrecenzowaćzastanawiającsięnadstylemjego
dziełliterackich.nPisarztostyl”;styltoosobowośćpisarza;tojegonarzędziejako
rzemieślnikaiartysty.Piecuchoperujesłownictwem,pojęciami,wyrażeniami,zwro-
tamizwieludziedzin-płaszczyznżycia,naukiisztukpięknych.
Niektórychczytelnikówrazićmożenadmiernaliczbacytatówikryptocytatów.
Aletapisarskametodamagłębokieuzasadnienie(kłaniasiętuHermanMelville
ijegonMobyDick).
PrzeczytajcienDesperata2”,aprzekonaciesięsami,wjakimkierunkuzdążaau-
tor,czypiszącoPeerelunieprzedstawiaczasamisytuacjiwerzendobrejzmiany”.
Czerpiączwyżynkultury,nawiązującdomitologiigreckiejirzymskiej;rozległego
kontekstuStaregoiNowegoTestamentu,KoranuiTory;naróżnesposobydoświa-
towegodorobkuliteratury,aleimuzykiklasycznejimalarstwa,(np.doHieronima
Boscha)-dodziedzinmniejwzniosłych,potocznych,ażporozmowyżołnierzyipo-
lityków,ofiarikatów:dowcipne,aleczęściejdramatyczne-ukazuje,wjakimkierun-
kuzmierzawspółczesnyświat.
ŻebytoosiągnąćPiecuchskuteczniedopasowujeformyjęzykowedoswoichli-
terackichpotrzeb.nBochodzioto,byjęzykgiętkipowiedziałwszystko,copomyśli
głowa”.Językwnrękach”Piecuchajestjakplastelina-ażpotakieprzekształcanie
wyrazów,żestająsięneologizmami;np.:agnorant-kontaminacjaarogantazigno-
rantem;scyniczniony-odcynika;grypowanie-chorowanienagrypę;współmordy
(użytaforma:współmordów)-wspólnicymordów.
nDesperat2”manajwięcejcechgatunkupowieścisensacyjnej.Wswoistysposób
opisujedziejepolskiegoBondaorazdziewczynBonda.Tylkoże…TakjakchceOlga
Tokarczuk-pisarzdalekoprzekraczagranicegatunku.Związanejesttopopierwsze
zestylem-językiemksiążki.Proponujęwykonanieswoistegoeksperymentu.Weźmy
100popularnychksiążekszpiegowskichzostatniejdekady.Obliczmy,ilestatystycz-
nietakaksiążkazawierapojęć(jakajestbogatajęzykowo).Następnieustalmyliczbę
pojęćwnDesperacie2”.Okażesięwtedyzpewnością,żedouzyskanejdlaksiążek
szpiegowskichliczbymusimydopisaćniejednozero,aledwazera.
***
nDesperat2”przedstawiaskomplikowanągręwywiadów.Trzebapodkreślić,
iżtaknaprawdęniejesttosensustrictesensacyjnapowieśćszpiegowska,aleswojego
rodzajureportaż.Takireportaż,jakiczęstouprawiałMelchiorWańkowicz:zmozai-
kiprawdziwychfaktówkomponowałksiążkę.AutorwnDesperacie2”uwiększości
postacinawetniezmieniłimioninazwisk.Pocobowiemwymyślaćwydarzenia,jeśli
życierobitoznacznielepiejiprawiezawszezaskakuje.DlategownDesperacie”jest
tylesuspensów.
Wtymmiejscuwartozwrócićuwagę,żeswojegorodzajualteregoH.Piecu-
chajestgłównybohaterpowieści,porucznikZenonGóral.(Zachęcamdozajrzenia
doWikipedii,byzapoznaćsięzhasłemnHenrykPiecuch”).
6
