Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Cotojestrodzina?
15
zrodziną(małąlubwielopokoleniową),zasadniczojestjednakpojęciemodrębnym.
Warunekwspólnegomajątkuorazbudżetuoznaczabowiem,żegospodarstwodo-
mowemożetworzyćwięcejniżjednarodzina,jeśligospodarująonewspólnymi
zasobami.Zdrugiejstronymożliwajesttakżesytuacja,wktórejczłonkowiejednej
rodzinyprowadząoddzielnegospodarstwadomowe.Wtymsensierodzinastajesię
naturalnymprzedmiotemanalizyekonomicznejnatyle,nailefaktyczniejestod-
dzielnymgospodarstwemdomowym.
Niecoinaczejwyglądasytuacjawwypadkuinnychdecyzjiistotnychzpunktu
widzeniaekonomii.Stanowiąonewypadkowąindywidualnychpreferencjiiogra-
niczeń,preferencjiinnychosóbznajbliższegootoczeniaorazograniczeńwynikają-
cychzprowadzeniawspólnegogospodarstwa.Iwtymmiejscupojawiasięistotna
różnica,częstozaniedbywanawbadaniachempirycznychzpowodubrakudosta-
tecznieprecyzyjnychdanych.Oilebowiemwkontekściestrukturykonsumpcji
możnauzasadnićtraktowaniegospodarstwadomowegojakopodstawowejjednost-
ki,otyledecyzjedotycząceposiadaniadzieci,oszczędzania,częściplanówwzakre-
siekonsumpcji(np.zakupunieruchomości)podejmowanesązasadniczowłaśniena
poziomierodzinymałej,wszczególnościmałżonków(lubpartnerów).Zewzględu
naprzedstawioneróżniceistotnewydajesięrozróżnieniekategoriigospodarstwa
domowego,małżeństwaorazrodziny.
Podstawowadefinicjaprawnamałżeństwazawartazostaławart.18Konstytucji
RzeczypospolitejPolskiej(DzUnr78,poz.483z1997rokuzpóźn.zm.):„Mał-
żeństwojakozwiązekkobietyimężczyzny,rodzina,macierzyństwoirodzicielstwo
znajdująsiępodochronąiopiekąRzeczypospolitejPolskiej”.Wskazujeonajedynie
napodstawowącechęmałżeństwa,jakąjestjegoheteroseksualnycharakter.Formal-
newarunki,pozwalającenauznaniezwiązkumężczyznyikobietyzamałżeństwo,
określonezostałynatomiastwUstawiezdnia25lutego1964r.Kodeksrodzinny
iopiekuńczy(DzUnr9,poz.59zpóźn.zm.).Wymienionewart.18Konstytucji
pojęcierodzinyniezostałojednakodrębniezdefiniowaneaniwKonstytucji,ani
wKodeksierodzinnymiopiekuńczym.WKodeksiejestononatomiaststosowa-
nezamienniezpojęciemmałżeństwa(zarównobezdzietnego,jakiwychowującego
dzieci).
Dodefinicjirodziny,wynikającejimplicitezzapisówKodeksurodzinnego
iopiekuńczego,nawiązujeklasyfikacjawykorzystywanawbadaniachprowadzo-
nychprzezGłównyUrządStatystyczny.Dzieliongospodarstwadomowenaro-
dzinneinierodzinne,wśródpierwszychwyróżniającm.in.jedno-,dwu-czytrzyro-
dzinne.Dodrugiejgrupynależąnatomiastgospodarstwaosóbniespokrewnionych
orazgospodarstwajednoosobowe.Szczególnągrupęgospodarstwjednorodzinnych
–wyróżnianąmiędzyinnymiwbadaniubudżetówgospodarstwdomowych–sta-
nowiągospodarstwasklasyfikowanejakomałżeństwabezdzietneorazmałżeństwa
zdziećmi.Stosowanewtejklasyfikacjipojęciemałżeństwaniejestjednakzgodne
zdefinicjąwynikającązKodeksurodzinnegoiopiekuńczego,obejmujebowiem
takżeparyniezwiązanezsobąwsposóbformalny,leczjedyniedeklarującepozosta-
