Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wstęp
samorealizacjiobywateliwkontekściemożliwościbezpośredniegourzeczy-
wistnianiawoliobywatelskiej,psefologiazaczęłanabieraćcorazwiększej
istotnościjakokategoriapolitologiczna.JakzauważaStephenMedvic(2009,1)
1wyboryznajdująsiępośródwydarzeńnajważniejszychdlakażdegopaństwa,
niezależnieodjegotypureżimupolitycznego,ijednocześniepośródwydarzeń
wzbudzającychnajwiększespołecznezainteresowanie.
Wnajbardziejogólnychramachwyborymogąbyćdefiniowanenapłasz-
czyźnieinstytucjonalnejiproceduralnej(Wojtasik2012B,14).Wszerokim
ujęciuelekcjeprzedstawianesąjakosposóbzapewnieniaspołecznieakcepto-
walnychmetodzarządzaniazmianamipolitycznymi,którychostatecznymcelem
jeststworzeniemożliwościdlaalternacjiwładzyiuzyskaniaspołecznegoman-
datuprzezrządzących.Wrozumieniudoktrynalnym,wyborysąrównocześnie
aktemnadającymwładzępewnejinstytucjipolitycznej,określającymoczekiwa-
niaspołecznewobecniej,legitymizującymprzyszłedziałaniaimobilizującym
wyborcówdopolitycznejaktywności.Właściweinstytucjonalneusytuowanie
wyborówpozwalatakżenafunkcjonalnąstrukturyzacjęprzestrzenirywalizacji
politycznej,wktórejwyznaczająsprawującychwładzęibędącychwobecnich
wopozycji.Ujęciewąskiewskazujeproceduralnewarunki,pospełnieniuktó-
rychuzyskującywwynikuwyborówmandatposiadajądemokratyczneuprawo-
mocnieniepodejmowaniadziałańwładczychwimieniuwszystkichobywateli.
AndrzejSokala(1995,48)wskazuje,żepojęciewyborówpowszechnychmoże
byćrozumianenatrzysposoby:(1)poprzezpowszechneuprawnieniewybor-
cówdouczestniczeniawnich;(2)poprzezobjęcieichoddziaływaniemob-
szarucałegokraju(wprzeciwieństwiedoelekcjiregionalnychczylokalnych);
(3)jakowyboryrozpoczynającekadencję,wprzeciwieństwiedotzw.wyborów
częściowych1głównieuzupełniających.WaldemarWojtasik(2012B,13)
zwracauwagę,żedrugizzaproponowanychsposobówbudzićmożewątpliwo-
ści,np.wsytuacji,gdywyborywładzsamorządowych,choćprzeprowadzane
nawyodrębnionymobszarze,tojednakodbywająsięwedługgeneralnychreguł
iobejmująmieszkańcówcałegokraju.
Współudziałobywateliwpodejmowaniuważnychpaństwowodecyzji
różnegoszczeblajestjednązpodstawowychcechwspółczesnychsystemów
demokratycznych,awolneiuczciwewyborystanowiązasadnicząmożliwość
wpływujednosteknasystemichpolitycznegoprzedstawicielstwa.Kształtowa-
niesięsystemówpartyjnychjestprocesemwzajemnychoddziaływańnalinii
partie1społeczeństwo.JakpiszeMirosławaGrabowska(Grabowska,Szawiel
2003,169),nmiędzytymielementamisystemu1partiamiielektoratami1nie
toczysięracjonalnagra:ogłosyzestronypartiiioreprezentacjęinteresów
zestronyelektoratów.Toczysięzłożonyprocesinterakcyjny,wtymrównież
polifonicznarozmowa,wktórejpadająróżnegozresztąrodzajuargumenty,ale
takżewytwarzająsięprzywiązaniainiechęci.[ł]żadensystempartyjnynie
byłbymożliwy,gdybywyborcygłosowalilosowo!”.Trzecimobszarem,którego
