Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Chwiejnośćwyborczawujęciuteoretycznym
25
dlazarządzania,tojednakdemokracjawymagapewnegopoziomuchwiejno-
ści(Granberg,Holmberg1990;Drummond2006;Lane,Errson2007).Jak
wskazująEleanorPowelliJoshuaTucker(2014),nazbytwysokipoziom
chwiejnościwyborczejmożeprowadzićdotrudnościwspójnymdecydowa-
niupolitycznym,zawieraniutraktatów,umówczypodejmowaniunegocjacji
zpodmiotamizewnętrznymi.Jednaksystemypolitycznezchwiejnościąwy-
borcząbliskązerumogąbyćoskarżaneoswoistykartelizm,przejawiający
sięwsprawowaniuwładzyprzezmałąliczbęsilnychpodmiotówpartyjnych
iograniczaniuprzeznichdostępudowładzynowympartiom.Chwiejność
możebyćtakżetraktowanajakoczynnikadaptacjisystemupartyjnegodo
zmieniającychsięwarunkówzewnętrznych.Zmianaotoczeniamożeinicjo-
waćzmianępolitycznejreprezentacji.Tazmianamożebyćzwiązananp.
zsytuacjąekonomiczną,aletakżezprocesamizachodzącymiwstrukturze
społecznej(demografia,zanikanierolnikówczyklasyrobotniczejitp.).
Zauważyćzatemnależy,żeniewkażdejsytuacjisystempowiniendążyć
doukształtowanianiskiegopoziomuchwiejnościwyborczej,którawpewnych
warunkachmożestanowićzagrożeniedlademokracji.Dziejesiętakprzede
wszystkimwówczas,gdystabilnośćtazelekcjinaelekcjępozostajenawy-
sokimpoziomie,niepozostawiającmiejscanaaktywnośćokreślonychgrup
społecznych.Wdłuższejperspektywieprowadzitodowykluczeniauczestnic-
twatychgrupzprocesuwspółdecydowaniaoobsadzeniuważnychstanowisk
państwowych,jednocześniepowodującbrakichreprezentacjinasceniepoli-
tycznej.Pomijającjednaktęspecyficznąsytuację,badaczepowszechniesądzą
(np.Crewe,Denver1985;Mainwaring1998;Rose,Munro,Mackie1998;
Krupavičius1999),żeniższachwiejnośćwyborczajestkorzystnadlademo-
kracjiimaistotneznaczeniedlatrwałościsystemupolitycznego.Tozkolei
przekładasięnamożliwościbudowaniasilniejszychrelacjinasceniepartyjnej
woparciuozakorzenionenaniejpodmiotyoraznauaktywnieniesięmożliwo-
ściprzenoszeniaprzezpartiepunktuciężkościzdziałańukierunkowanychna
zainteresowaniejaknajwiększejilościpotencjalnychzwolennikównastrategie
programoweibieżącedziałania.
Wartopodkreślić,żeobokchwiejnościwyborczejautorzywykorzystują
równieżinnewskaźnikistabilnościsystemupartyjnego,którestanowiąwobec
niejmiaryuzupełniające.ScottMainwaringiTimothyScully(1995,416)
wanaliziestabilnościsystemówpaństwAmerykiŁacińskiejdiagnozowalitakże
siłęzakorzenieniapartiipolitycznychwspołeczeństwie,społecznąakceptację
dlaprocesuwyborczegojakolegalnejdrogidowładzyorazliniowąorganiza-
cjęstrukturpartyjnych.AlgisKrupavičius(1999)dokonałanalizystabilności
systemówpartyjnychpaństwEuropyWschodniej,poddającdiagnoziepropor-
cjonalnośćsystemuwyborczego,frekwencję,siłęnowychpartiipolitycznych
wsystemie,efektywnąliczbępartii,siłęnajwiększejpartiiparlamentarnejoraz
proporcjęgłosówzmarnowanych.
