Dewocjonalia z końca XVI-XVIII wieku pochodzące z badań archeologicznych na terenie Polski. Stan zachowania, identyfikacja, zagadnienia konserwatorskie

Marek Kołyszko

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-231-3104-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

318

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Kołyszko, M.

T1 Dewocjonalia z końca XVI-XVIII wieku pochodzące z badań archeologicznych na terenie Polski. Stan zachowania, identyfikacja, zagadnienia konserwatorskie

PB Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

PP Toruń

YR 2013

SN 978-83-231-3104-5

Bibliografia BibTex:

@Book{ 97890, author = "Kołyszko, Marek", editor = "", title = "Dewocjonalia z końca XVI-XVIII wieku pochodzące z badań archeologicznych na terenie Polski. Stan zachowania, identyfikacja, zagadnienia konserwatorskie", publisher = "Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika", year = "2013", address = "Toruń", isbn = "978-83-231-3104-5" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Kołyszko, Marek

ED -

TI - Dewocjonalia z końca XVI-XVIII wieku pochodzące z badań archeologicznych na terenie Polski. Stan zachowania, identyfikacja, zagadnienia konserwatorskie

PB - Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

CY - Toruń

PY - 2013

SN - 978-83-231-3104-5

ER -

Netografia (standard APA):

Kołyszko, Marek. Dewocjonalia z końca XVI-XVIII wieku pochodzące z badań archeologicznych na terenie Polski. Stan zachowania, identyfikacja, zagadnienia konserwatorskie [baza danych online] Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2013 [dostęp: 16 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/dewocjonalia-z-konca-xvi-xviii-wieku-pochodzace-z-badan-marek-kolyszko-97890.

Praca poświęcona jest metalowym dewocjonaliom pochodzącym z okresu od 1600 roku do XVIII wieku, pozyskanym przede wszystkim z badań archeologicznych prowadzonych w Polsce. Rozważania autora koncentrują się wokół ustaleń identyfikacyjnych i znaczen...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-231-3104-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

318

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

WSTĘP /9
Próba określenia charakteru źródeł /11
Zagadnienia ogólne /11
Zakres czasowy /14
Zakres terytorialny /14
Stan badań /16
1. DEWOCJONALIA /22
1.1. Krzyżyki /22
1.2. Kapsuły /62
1.3. Medaliki /76
1.3.1. Medaliki maryjne /84
1.3.1.1. Medaliki z Matką Boską i Chrystusem /84
1.3.1.2. Medaliki z Matką Boską, Chrystusem i krucyfiksem /86
1.3.1.3. Medalik z inicjałem maryjnym i inicjałem IHS /87
1.3.1.4. Medaliki z Matką Boską i parą serc /88
1.3.1.5. Medaliki z Matką Boską i bł. Stanisławem Kostką /88
1.3.1.6. Medalik z Matką Boską i św. Alojzym Gonzagą (?) /89
1.3.1.7. Medalik z Matką Boską i śś. biskupami Wojciechem i Stanisławem /89
1.3.1.8. Medaliki z Matką Boską Częstochowską /89
1.3.1.8.1. Medaliki Matki Boskiej Częstochowskiej i Anioła Stróża /90
1.3.1.8.2. Medalik z Matką Boską Częstochowską i św. Barbarą /91
1.3.1.8.3. Medalik z Matką Boską Częstochowską i św. Ignacym Loyolą /92
1.3.1.8.4. Medalik z Matką Boską Częstochowską i św. Janem Nepomucenem /93
1.3.1.9. Medaliki z Matką Boską Loretańską /94
1.3.1.9.1. Medaliki z Matką Boską Loretańską i krucyfiksem /95
1.3.1.9.2. Medalik z Matką Boską Loretańską i Domkiem Loretańskim /96
1.3.1.9.3. Medalik z Matką Boską Loretańską i św. Rodziną /96
1.3.1.10. Medaliki z Matką Boską Karmelitańską (z Góry Karmel, Szkaplerzną) i św. Jozefem /97
1.3.1.11. Medaliki z Matką Boską z Cell /98
1.3.1.11.1. Medalik z Matką Boską z Cell (Mariazell) i (?) /99
1.3.1.11.2. Medaliki z Matką Boską z Cell (z Mariazell) i św. Janem Nepomucenem /99
1.3.1.12. Medaliki z Matką Boską Większą z bazyliki patriarchalnej w Rzymie i św. Jozefem /100
1.3.1.13. Medalik z Matką Boską z Pilar (Nostra Signora del Pilar) i św. Jakubem /101
1.3.1.14. Medalik z Matką Boską Wspomożenia Wiernych (Passawską) i św. Florianem /102
1.3.1.15. Medalik Matki Boskiej Dobrej Śmierci /103
1.3.1.16. Medalik ze sceną Zwiastowania NMP? i św. Antonim Padewskim /104
1.3.1.17. Medalik z Apokaliptyczną Niewiastą Obleczoną w Słońce i (?) /105
1.3.1.18. Medaliki z Matką Boską Niepokalanie Poczętą /105
1.3.1.18.1. Medaliki z Matką Boską Niepokalanie Poczętą i monstrancją, kielichem, hostią oraz z glorią z inicjałem IHS /105
1.3.1.18.2. Medalik z Matką Boską Niepokalanie Poczętą i prorokiem Eliaszem /108
1.3.1.18.3. Medalik z Matką Boską Niepokalanie Poczętą i św. Ignacym Loyolą /108
1.3.1.19. Medalik z Matką Boską Siedmiu Boleści i św. Filipem Benicjuszem /112
1.3.1.20. Pietŕ /113
1.3.1.20.1. Pietŕ i (?) /113
1.3.1.20.2. Pietŕ i św. Jan Nepomucen /113
1.3.2.1. Koronatki /114
1.3.2.1.1. Medalik upamiętniający koronację figury Matki Boskiej Łąkowskiej z 4 czerwca 1752 roku i ze św. Franciszkiem (Ksawerym?) /115
1.3.2.1.2. Medalik upamiętniający koronację figury Matki Boskiej Jarosławskiej 8 września 1755 roku i ze św. Franciszkiem Ksawerym /115
1.3.2.1.3. Medalik upamiętniający koronację figury Matki Boskiej Rzeszowskiej 8 września 1763 roku /116
1.3.3. Medaliki z ikonografią hagiograficzną /117
1.3.3.1. Medalik z inicjałem IHS w płomienistej glorii i profilem św. (?) /117
1.3.3.3. Medaliki ze św. Brygidą i św. Katarzyną Szwedzką /118
1.3.3.4. Medaliki z przedstawieniem Świętej Rodziny i św. Antoniego Padewskiego /120
1.3.3.5. Medaliki ze św. Franciszkiem z Asyżu i św. Antonim Padewskim /123
1.3.3.6. Medalik z przedstawieniem św. Franciszka i św. Dominika /123
1.3.3.7. Medalik z przedstawieniami św. Ignacego Loyoli i bł. Franciszka Borgii /124
1.3.3.8. Medaliki z przedstawieniem św. Ignacego Loyoli i św. Alojzego Gonzagi /124
1.3.3.9. Medaliki z przedstawieniem św. Ignacego Loyoli i św. Franciszka Ksawerego /126
i św. Tomaszem z Akwinu /128
1.3.3.11. Medalik z przedstawieniami św. Ignacego Loyoli i św. Jana Franciszka Regis /129
1.3.3.12. Medalik ze św. Jerzym i Michałem Archaniołem /129
1.3.3.13. Medalik z Michałem Archaniołem /130
1.3.3.14. Medaliki św. Benedykta /132
1.3.4. Medalik z przedstawieniem papieża Klemensa VIII i ss. Piotra i Pawła /139
1.4. Kaplerze – ryngrafy /140
1.5. Sznury modlitewne (rożańce, koronki) /152
2. PROBLEMATYKA KONSERWATORSKA DEWOCJONALIOW WYKONANYCH Z METALI POZYSKANYCH W WYNIKU BADAŃ ARCHEOLOGICZNYCH /170
2.1. Teoretyczne podstawy konserwacji zabytków archeologicznych /170
2.2. Dokumentowanie przebiegu prac konserwatorskich /180
2.3. Typy zjawisk korozyjnych zachodzących w glebie /185
2.4. Konserwacja dewocjonaliów wykonanych ze stopów żelaza /192
2.5. Konserwacja dewocjonaliów wykonanych z miedzi i jej stopów: brązów i mosiądzów /203
2.6. Konserwacja dewocjonaliów wykonanych ze stopów cyny /214
2.7. Konserwacja dewocjonaliów wykonanych ze stopu ołowiu /218
2.8. Konserwacja dewocjonaliów wykonanych ze stopów złota /224
2.9. Konserwacja dewocjonaliów wykonanych ze stopu srebra /226
2.10. Warunki przechowywania dewocjonaliów po pracach konserwatorskich /231
3. ZNACZENIE DEWOCJONALIOW W POZNANIUOBYCZAJOWOŚCI POLSKIEJ KOŃCA XVI-XVIII WIEKU /235
3.1. Funkcja /235
3.2. Chronologia /241
3.3. Pochodzenie /243
ZAKOŃCZENIE /248
Katalog krzyżyków /255
Katalog kapsuł /264
Katalog medalików /265
Katalog kaplerzy /281
Katalog sznurów modlitewnych /283
SPIS RYCIN /289
LITERATURA /294
SUMMARY /315

Zagadnieniaogólne

ZAGADNIENIAOGÓLNE

Próbaokreśleniacharakteruźródeł

Podstawąnaszychrozważańsądewocjonalia.Należądonichźródłaarche-

ologiczne,którymisąprzedmiotysłużącedospełnianiaprywatnychprak-

tykreligijnych,pobudzeniauwagiiwyobraźniwiernych,przeznaczonedo

noszeniaprzewieszoneprzezpaslubzawieszonenaszyi:krzyżyki,różańce,

agnuski,ryngrafy,medalikiiobrazki.Przedmiotytesąsakramentaliamipo

błogosławieństwielubpoświęceniuizaliczasięjedoprzedmiotówkultu

(Pietrzak1995,s.1226;Korolko1999,s.135).Wyrazndewocjonalia”pocho-

dziodłac.devocereoznaczającego‘poświęcić,przeznaczyćnaoﬁarę’(Pie-

trzak1995,s.1226)lubodłac.devotionalia-‘pobożnećwiczenia’(Korolko

1999,s.135).Omawianedewocjonaliasąspecyﬁcznymiźródłami,wodnie-

sieniudoktórychniezachodzikoniecznośćbadaniaichautentyczności

(Topolski1984,s.360-366).Większośćznichpochodzizbadańarcheolo-

gicznychitkwiąonewokreślonymkontekście,zasadniczozwiązanym

zobrządkiempogrzebowym.Womawianymokresiepozaskromnymi

ceremoniamidochodziłodoniezwyklerozbudowanychuroczystości

pogrzebowych.Kilkawiekówwcześniej,wXIVstuleciu,zabranianowypo-

sażaćzmarłychwkosztowności,achowanoichwskromnychtrumnachlub

nawetbeznich-wtekstylnychcałunach.Miałotoodróżniaćtakiskromny

pochówekodpogańskich,bogatowyposażanychgrobów(Gloger1974,

t.IV

,s.54;Kuchowicz1992,s.345).Skromniekazalichowaćsięwszyscy

polscykrólowiezwyjątkiemJagiellonów(Gloger1974,t.IV

,s.57).Jednak

wokresiebarokudoszłodowykształceniasięnieznanejwpoprzednich

epokachpompypogrzebowej.Pompafunebriswtymczasieprzypominała

teatralnewidowiskooustalonymporządku.Początkowowedługniejorga-

nizowanopochówkiosóbzamożnych.Zczasemszlacheckąformępo-

grzebowązaczęłonaśladowaćmieszczaństwo(Kuchowicz1992,s.347).

Rozbudowanyscenariuszbarokowychpogrzebówosłabiałbólzwiązany

zostatecznymodejściembliskich.Literatura,wktórejsąoneomawiane,jest

pokaźna(Gloger1974,t.IV

,s.53-58;Bystroń1976,t.II,s.98-118;Tazbir

1978;Kuchowicz1992,s.332-349;Kizik1998,2001;Drążkowska2008,

s.29-38).Interesującejestto,żewopisachpompafunebris,zapisachtesta-

mentowychistosunkowodokładnieomawianejprocedurzewyposażania

Brak wyników

Dewocjonalia z końca XVI-XVIII wieku pochodzące z badań archeologicznych na terenie Polski. Stan zachowania, identyfikacja, zagadnienia konserwatorskie

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra