Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
ibliskościpoprzezwnioskowanieimechanizmDsuture”),przemianie
ulegająprzestrzenieDdoświadczenia”2.
Wniniejszymopracowaniu,stanowiącymswegorodzajuuzu-
pełnienierefleksjipodejmowanychprzezemniewksiążceTotyl-
kosztuczka.Osamoświadomościkinaitechnikachdeziluzyjnych
wewspółczesnychfilmach,znalazłosięosiemprzekładówartyku-
łówbądźrozdziałówzmonografiiprzedmiotowych3.Wybranetek-
stynietylkoprezentująnowatorskiespostrzeżeniadotyczącezagad-
nieniadeziluzji(różniewposzczególnychtekstachokreślanej–jako
autorefleksyjnośćuPolana,metafikcyjnośćuPoulaki,samoreferen-
cyjnośćuPolyiczymetalepsjauPethő),aleponadtozbierająnajważ-
niejszemyśliwspółczesnychteoretykówfilmowych,próbującscalićje
wmożliwieprzejrzystyiadekwatnyobrazteoriikinakońcaXXipo-
czątkuXXIwieku.
Pięćpierwszychtekstównosiwyraźnieteoriocentryczneznamio-
na.DanaB.PolanwesejuBrechtipolitykaautorefleksyjnegokina
(wktórymniezabrakłojednakkonsekwencjimetodologicznejieru-
dycyjnychodniesieńfilozoficznych)bodajjakojedenzpierwszych
proklamujeniezgodęnakategorięprzezroczystychfilmówikwestio-
nujenarzuconykinuHollywooduprzezkrytykęfilmowąparadygmat
transparentnościibrakuironii(takżetejromantycznej).Stawiatezę
onowymkierunkukina,którynazywapolitykąautorefleksyjności.
Polanpostrzegailuzjonizmjakoupraszczającąpostawę,którawbier-
nejkontemplacjiświatawidziszansęnajegozrozumienie,awsamym
czytaniutekstów–kluczdoichrozszyfrowania.Autorniepodziela
radykalnegopoglądunurtunowejestetyki,jakobytekstydomino-
wałynadodbiorcami,narzucającimokreślonąpostawępercepcyj-
nąiideologiczną,leczzauważa,żesąonerodzajemkodu,naktóry
publicznośćlubczytelnicydobrowolniesięzgadzają,acowięcej,są
świadomizasadichdziałania.Przyczynatrakcyjnościdziełautore-
fleksyjnychdoszukujesięwnapięciumiędzyłatwowiernościąascep-
tycyzmem,naktórymopierasięrelacjawidzaifikcyjnejhistorii.
Przytaczatakżepoglądyliteraturoznawcówikrytykówsztuki,któ-
rzywsamozwrotnościdostrzegaligłębokohumanistycznypotencjał,
2Ibidem.
3Wszystkiecytatyźródłowesąprzedstawionewtłumaczeniuwłasnym,chy-
bażewprzypisiezaznaczonoinaczej.
