Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
syjnegozaangażowaniapochodziwłaśniezeświadomościmedium
ijegomanipulacyjnejsiły,awięczdeziluzji,niezaśzwrażeniatrans-
parentności.
TamásPólyawswoimartykulewychodziodopisufilmowejauto-
refleksyjności,zakorzenionejpośredniowefektachobcościBrech-
taczyDudziwnieniu”Szkłowskiego.Sampostanawiajednakniepo-
głębiaćnarracyjnychczykonceptualnychnarzędzifilmowych,które
podważająreferencyjnośćświataprzedstawionego.Zamiasttego
skupiasięnaspecyficznymrodzajuautorefleksyjności,któraprzeja-
wiasięwewrażeniachpercepcyjnych(naprzykładzłudzeniutrójwy-
miarowości).Pomijazatemdeziluzjęwaspektachnarracjiczyideolo-
gii,októrychmówiłypoprzednietekstyzniniejszegoopracowania.
Autorpiszewięcotechnikachmniejzauważalnych,abardziejpod-
świadomych,wramachktórychuwagawidza,zazwyczajskierowana
nanarracjęfilmową,zostajeprzesuniętaiskoncentrowananajakimś
percepcyjnymzjawisku,wwynikuczegonastępujezakłóceniepłyn-
negoodbiorufilmu.
Węgierskibadacz,sprawniemanewrującmiędzyteoriamifilmo-
znawczymiapojęciamizdziedzinybiologiiioptyki,opisujewskaź-
nikigłębi,czylinaturalnemechanizmypercepcyjneczłowieka,które
pozwalająmupostrzegaćtrójwymiaroweprzedstawienia.Pominięcie
któregośztychwskaźnikówwfilmiesprawia,żetworzywomedium
jestdemaskowane,ailuzjatrójwymiarowościzostajewówczaszbu-
rzona.Pólyazaznacza,żecelowewywołanietakiegoefektuniedość,
żejestautorefleksyjne,toświadczyoartystycznychambicjachdane-
godzieła.Stawiaprzytymbliskąmiosobiścietezę,jakobymalarstwo
europejskienaturalniedążyłodoiluzjiiwymagałowtymceluopano-
waniawarsztatuiposiadaniaartystycznegokunsztu,odwrotniejest
zaśwfilmie,gdziepodstawowymzadanieminiebagatelnymwyzwa-
niemjestwłaśnieprzełamanieiluzji,gdyżtąjakościądziesiątamuza
byłaobdarzonaapriori.
PetrSzczepaniktosamoświadomeprzełamywanieiluzjipostrzega
nietylkojakocharakterystycznąwartośćtypowądlamediumfilmu,
leczrównieżzaznacza,żepozwalaonatworzyćdziełaintermedialne
–swegorodzajuhybrydyróżnychpokrewnychsztuk.Jestzdania,że
wrazzpojawianiemsiękolejnychnowychformmedialnychniektóre
wcześniejskonwencjonalizowanelubmaskowaneelementysąwydo-
bywanenawierzch,posługującsięterminologiąformalistyczną–de-
familiaryzowane,Dudziwniane”.Wwynikutegoprocesutworząsię
