Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
formęuwolnieniaodwyższego,narzuconegoarbitralnieporządku.
PolanwychodziodanalizypoglądówteoretycznychBertoltaBrechta,
którypostrzegałeksperymentalnąformęjakopodległątreściwtym
sensie,żeformamusisięzmieniać,abymócportretowaćzmieniającą
sięrzeczywistość.Polanwskazujejednocześnie,żetaformalnazawi-
łośćjestczęstopostrzeganajakosztukadlawyrafinowanegoodbior-
cy.Krytykaprzezdekadyniewielezmieniławswojejsnobistycznej
postawieiwciążjestlansowanyahistorycznypogląd,jakobymasowa
publicznośćbyłaDskazanananaiwnośćtypowądlasztukirealistycz-
nej”.Autornawołuje,wbrewmodnejelitarystycznejtendencji,dopo-
dejmowaniadalszychrozważańnadautorefleksyjnymczy–idącza
argumentacjąBrechta–autokrytycznymkinemgłównonurtowym.
MariaPoulaki,odwołującsiędoteoriinarratologicznych(Genette’a
czyBenveniste’a),przytaczaróżnedefinicjepojęćdyskursu,narracji,
fabuły,historii,dowodzącbrakuzgodnościbadaczycodopodstawo-
wychpojęćiwskazującniejasnościzarównowformalistycznych,jak
iwnarratologicznychtermiach,takichjakhistoria,narracja,dyskurs,
sjużetczyfabuła.Poulakinieprzypisujeimzatemstałych,autorytar-
nychznaczeń,zamiasttegowłączającjewszerszeramyjakoskłado-
weelementyautorefleksyjnejmetafikcji,którejcelemjest–zaPete-
remStoicheffem:
odsłaniaćukrytestruktury,którepozwalająfikcjiudawaćrzeczywi-
stość;jestzawszezaangażowanawjednoczesnyproceswytwarzaniailu-
zjiiujawnianiawłasnejsztuczności.Stajesięwtensposóbwiecznymsys-
tememtworzeniaidekonstruowania,któregosamointerpretującysię
wzórurzeczywistniasięwjejwiecznieodraczanymobjawieniuprawdy
czywiedzy.
Mimokrytykimechanizmówautorefleksyjnych,którapojawiała
sięzazwyczajprzezichasocjacjęzpostmodernizmem,któryzaskar-
biłsobiewieluprzeciwników,Poulakiwidziwstrategiachdeziluzyj-
nychpotencjałemancypacyjny.Autorkawskazujena–istotnetakże
dlamoichbadań–zagadnieniazwiązanezroląmetafikcyjnościwob-
nażaniufikcjiukrywającejsiępodpozoramiobiektywności.Przypo-
minającstrukturalneteorieBarthesa,AlthusseraczyLacana,zauwa-
ża,żewładzailuzjijestniebezpieczna,asposobemnasprzeciwienie
sięjejjestwłaśnieautorefleksyjność.Badaczkawyrażapogląd,że
przyjemnośćodbiorczapłynącazoglądaniafilmóworazchęćimmer-
