Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstępizakończenie
11
Konsekwentnateoriakrytycznakażespoglądaćnawszystkiepojęciajako
naemanacjeiefektoddziaływańokreślonychideologii.Toistotnieswoiście
niehumanistyczneiwolneodprzekonaniaoistnieniuwyłącznieuświadomionej
politycznościpodejściecechujepewnabrutalność,którejautorjestświadom,
leczktórejniewartościującycharakterniesieteżzesobąwymiernekorzyścidla
systemuteoretycznego.Książkapisanabyłaprzedewszystkimtak,abymożna
byłozdaćsobiesprawęzfaktycznegostanurzeczy.
Omawianywpracypopulizmwidzianyjestjakoideologicznazasłona.
Szerokiegronobadaczyiteoretykówposiadawłasne,zgruntunaukowe
definicjepopulizmu,adlazdecydowanejwiększościpopulistycznośćzdajesię
mierzalna,stopniowalnaijestbadanawcharakterzeodstępstwaczywręcz
patologii„systemudemokratycznego”.Zzarysowanejwpracyperspektywy
cechyprzypisanepopulizmowiorazrozumowipopulistycznemuipopulistycz-
nympolitykomsąwydostającymisięnapowierzchnię,immanentnymicechami
całegopolitycznegodyskursunowoczesności,maskąprawddotyczącychcałego
systemu.StająsięjednakniechcianeistająsięInnym,kiedyprzestająodgrywać
swąsłużebnąrolęnarzeczklaspanujących.
„Populistyczność”wroliideologicznegostraszakarodzisięzaśwtedy,kiedy
istniejąceaparatyideologiczne(zwłaszczapaństwo)przestają-przynajmniej
wswejczęści-identyfikować,corazpopularniejsząpośródmasspołecznych,
ideologięjakoswąwłasną.Jesttoswegorodzajudialektycznybłądwsystemie,
którymaskujewłasnesprzecznościiuciekaprzedsystemowąkrytykąioceną
przedewszystkimswoichwcześniejszychdokonań.Zamiasttakichrozliczeń,
sprzecznetreścizostająokreślonemianempopulizmu,dziękiczemuwykreśla
sięjezhistoriisamejhegemoniiitymsamymunieważniajejpowiązaniaztym,
coodtądstajesiępoprostupopulistycznym,„nie-naszym”.
Naścieżcezbliżającejnaskuprawdziedotyczącejpopulizmuniezbęd-
neokazałosięodrzuceniewiarywdemokratycznośćorazinkluzywnycha-
raktersystemówpolitycznychzokresuprzed(ipo)pojawieniemsiępolityk
populizmu.Pozostającnagruncieteoriikrytycznejinieuznającsystemu
kapitalistycznegozasystemdemokratyczny,uwalniamysięjednocześnieod
koniecznościdowartościowywaniaprzedpopulistycznejprzeszłościiszuka-
nia„zdrowegomomentu”wpolitycznychdziejach.Wychwalaniefałszywych
wspomnień,Adornowskich„wszystkichkwiatków”1,jestjeszczejednym
zanieczyszczeniemfilozofii,któremusionaprzezwyciężyćiumiećzsiebie
zrzucić.
1
T.W.Adorno,Minimamoralia:refleksjezpoharatanegożycia,tłum.M.Łukasie-
wicz,Kraków:WydawnictwoLiterackie,1999,s.195.
