Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Red.S.Bielański,A.Pankowicz,Dialogiakulturacja.Judaizm,chrześcijaństwoiislam
Kraków2007,ISBN978-83-233-2290-0,©byA.Pankowicz,
S.Bielański
&WUJ
AkulturacjajakoproblembadawczywXIXiXXwieku
13
squieuczyMontaigne.Ludziezawszeiwszędziesąludźmi,należyjed-
nakdostrzegaćiszanowaćichżnorodność
8.
NieoznaczałotojednakwyzbyciasięprzezEuropępoczuciamisji
cywilizacyjnej.Wmyślifrancuskiejślademakceptacjidlapostawymar-
szałkaLyauteyawMarokuzwyciężapaternalizm,acelemzasadniczym
jestasymilacjawarstwwykształconychwedługwłasnegowzoru.Wten
sposóbAfrykacywilizacyjniemiałasięstaćczęściąmetropolii,przede
wszystkimwsensiekulturowym.Takichdążeńnieprzejawiałyinnepań-
stwabudująceswojeimperiakolonialne.ArturToynbee,analizującreak-
cjępaństwiludówpozaeuropejskichnainwazjęnaszejcywilizacji,do-
strzega,żewkażdymstuleciucoinnegobyłotowaremeksportowym
Europy.WwiekuXVI,jegozdaniem,rolętęodgrywałochrześcijaństwo,
awwiekuXIXtechnologia
9.
ProcesdojrzewaniaEuropy,awkonsekwencjiznacznychpołaci
świata,donowejdefinicjicywilizacjinieobciążonejpoczuciemmisji
białegoczłowiekazakończyłsięwrazzMarcelemMaussemijegopoję-
ciemobszarukulturowego.Każdyobszarkulturowymaswojecentrum,
graniceiperyferia.Dlanasnajważniejszesąwłaśnieperyferiaczyteż
pogranicza.Tuwłaśnienajmocniejujawniająsięzjawiskanapięciakultu-
rowegoiwzajemnegooddziaływaniaprowadzącegodoakulturacji.Tu
najłatwiejdostrzeczbieżności,odrębności,sprzecznościicałąpaletę
barwnastykudwóchlubkilkucywilizacji.Każdyobszarkulturowysku-
piazawszelicznespołeczeństwabądźspołeczności,takżeocharakterze
grupyczywarstwyspołecznej.Dużeznaczeniepoznawczeprzywiązuje
MarcelMaussdoczynnościwyodrębnienianajmniejszejjednostkikultu-
rowej,którejwitalnośćpozwalanaprzetrwanie.Akulturacjajestnastęp-
stwemnieuchronnegoprocesuciągłegoeksportubądźzapożyczeńpo-
międzycywilizacjami.CzyjednaknienależałobywrócićdoRudyarda
Kiplinga,który,dostrzegającnieprzenikalnośćkręgówkulturowych,
twierdził,żeWschódiZachódnigdysięniespotkają?Amożetospotka-
nieprzybierainne,dlasamejsiebiezaskakująceformy,jakwprzypadku
literaturynégritudezpostaciątejmiarycoLeopoldSenghorczyteż
wpływówDalekiegoWschoduwkulturzeamerykańskiejWybrzeżaPa-
8M.Dobroczyński,J.Stefanowicz,TożsamośćEuropy,Warszawa1979,s.50–51.
9Ibidem,s.76–78.