Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ODWYDAWCY
NicolasdeMalebranchejestjednymzmyślicielimniejznanychpolskiemu
Czytelnikowi.Jaknarazieudostępnionazostaławprzekładzietylkojednajegopra-
ca:Medytacjechrześcijańskieimetafizyczne(przekładMałgorzatyFrankiewicz,Kra-
ków2002).Badaczomhistoriifilozofiijestnatomiastdobrzeznanyzewzględuna
sweoryginalnepoglądy:wskróciemożnapowiedzieć,żejegosystemjestpróbapo-
łączeniakartezjanizmuzfilozoficzno-teologicznymdziedzictwemśw.Augustyna.
Malebranchebyłoratorianinem,myślicielemchrześcijańskim,któryswójświato-
poglądpragnąłwyrazićprzypomocynowoczesnejnauki(pamiętajmyojego
zgruntukartezjańskimzainteresowaniumiędzyinnymimatematykąifizyką)ifi-
lozofii.Niebyłotowedługniegozadanieskazanenaniepowodzenie,gdyżnauka
nieprzeciwstawiasięwierze,awiaraznajdujepotwierdzeniewnauce.Tooczywi-
ścietylkojedenzaspektówjegobogatejtwórczości.Malebranche>auważasięza
przedstawicielaokazjonalizmu(przyczynanaturalnajestokazjonalna,czyliniejest
prawdziwąprzyczyną:wgruncierzeczyprzyczynąwszystkiegojestsamBóg).Ma-
lebranchepisałteżoteoriiipraktycepoznania,ostosunkachduszyiciała,
owolności,owoli,omoralnościitp.Niemożnateżniewspomniećotym,żejuż
zażyciaMalebranche>ajegomyślwzbudzałażyweemocje:zyskałsobiegorących
zwolenników(którzyutworzylicośnakształtstronnictwa),jakizażartychprze-
ciwników(naprzykładArnauld),którzyniezawahalisięzadenuncjowaćgoprzed
świętymOficjum.
JegopierwszymdziełemjestobszernytraktatDelarecherchedelavéritézlat
1674-75,któryuzupełniłpóźniejwielomainnymi.Entretienssurlamétaphysiqueet
surlareligion(1688)sąniejakostreszczeniemsystemuMalebranche>a,atakżedziełem
dojrzalszym,powstałympowieloletnichprzemyśleniach,dlategosąjaknajbardziej
odpowiednimnarzędziemdlaCzytelnikachcącegozapoznaćsięzjegotwórczością
ipoglądami.Entretienssurlamortsąkoniecznym(wedługsamegoautora)dopeł-
nieniemdialogówometafizyce.RozmowytocząsięmiędzyArystemaTeodorem
(niekiedyuczestniczywnichrównieżTeotym).Entretienswatrakcyjnejliteracko
formiedialoguanalizująszeregkluczowychdlametafizykiokazjonalistycznejza-
gadnień:nieskończoność,zagadnieniaepistemologiczne(różnicemiędzypoznaniem
intelektualnymizmysłowym,krytykętegodrugiego),przyczynowość,relacje
