Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Układkrążeniaodpowiadazautrzymanieodpowiedniegoprzepływukrwiidostar-
czenietlenudopracującychmięśniwczasiewysiłku.Jednakżebytenprocesbył
efektywny,krewmusibyćodpowiedniowysyconatlenem,atojestroląukładu
oddechowego.Równocześnie,układoddechowyodpowiadazausuwaniedwutlenku
węgla(CO
2)-produktumetabolizmuenergetycznego,wszczególnościzwiązanego
zprzemianąwęglowodanów.
Wczasiewysiłkufizycznegoukładoddechowypodlegapodobnymmechanizmom
regulacyjnymjakukładkrążenia:bezpośredniej,zstępującejstymulacjizneuronów
pniamózgu,pobudzanychprzezkoręruchową,odpowiedzialnychzaregulacjęfunk-
cjiukładuoddechowegoorazdopasowywaniuodpowiedziprzezzwrotnąinformację
dopniamózguzmięśni(neuronyaferentnetypuIIIiIV)izobwodowychsensorów
zawartościtlenuidwutlenkuwęglawekrwi.
Zasadniczoaktywnośćukładuoddechowego,wyrażonazmianamiwentylacjimi-
nutowej,czyliilościpowietrzaprzepływającegoprzezpłucawciągujednejminuty
(V
˙
E),wzrastaproporcjonalniedointensywnościwysiłku.Jednakprzebiegzmian
V
˙
Ewczasiestopniowanegowysiłkuniejestczystoliniowy.Wydajesięmiećcha-
rakterwykładniczylubfazowy(ryc.2.8).Częstoopisujesięliniowycharakter
zmianV
˙
Ewrazzewzrostemintensywnościwysiłkudopoziomuobciążeńumiarko-
wanych(ok.60%V
˙O
2max),poczymnastępujezałamanieliniowości,zprzegięciem
izwiększeniemtempaprzyrastaniaV
˙
Ewzględemintensywnościwysiłku(akcelera-
cja).Kolejnypunktprzegięciamapojawiaćsięprzyobciążeniachbardzociężkich
(ok.90%V
˙O
2max).
VE(litrów/minutę)
200
150
100
50
0
0
20
40
%VO2max
•
60
80
100
Rycina2.8.Fazowyprzebiegzmianwentylacjiminutowejwczasiewysiłkuostopniowowzrastającej
intensywności.Załamanie(przegięcie)liniowościprzebieguprzyintensywnościok.60%V
·
O
2max.
Opisywanepunktyprzegięciaczęstonazywasięprogamiwentylacyjnymi.Wciąż
jednaktrwadyskusja,czyprzebiegzmianV
˙
Ewczasiestopniowanegowysiłkujest
dwu-,czytrzyfazowy.Oiledlapierwszegopunktumożnaszukaćuzasadnienia
Regulacjapracysercaiukładukrążeniapodczaswysiłku
57
