Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
].2.Folklor,folkloryzm,folkloryzacja
21
lorubyłreinterpretowany,redefiniowany,rozszerzany,zawężanyimodyfikowany
przezkolejnepokoleniapolskichbadaczyibadaczek.Wznaczeniupotocznym
pojęciefolklorustajesięzazwyczajsynonimemwszystkiego,cowiejskieizewsią
związane(Waliński1978:9).Współcześnieilustrujątowynikipodhasłemnfolk-
lor”wdowolnejwyszukiwarceinternetowej,któreprzedstawiajągłówniezespoły
folklorystyczne,strojetradycyjne,elementywzornictwaregionalnegoorazprzeja-
wyetnodizajnu-nurtuwewzornictwieprzemysłowympolegającymnałączeniu
elementówrękodzielnictwaiwyrobnictwaludowegoztrendamiwspółczesnymi.
W
.J.BursztaiAdamPomiecińskiwodpowiedzinapostępującezmianykulturowe,
rozwijającesięnowetechnologiekomunikacyjne,zwłaszczainternet,wprowadza-
jąterminy,takiejake-folklor,cyberfolklor,folklordigitalnylubfolklorwirtualny
(Burszta,Pomieciński2012),któreobejmująm.in.memyinternetowe,łańcuszki,
blogi,foraimediaspołecznościowe.ZgadzamsięzUrszuląSobczyk(2014),która
twierdzi,żefolklorunieodkrywasięjużiniediagnozujewczasieludoznawczych
ekspedycji.Jegonosicielemoraztwórcąmożebyćkażdyczłowiek-czynigonim
posiadanienprzyzwyczajeńistereotypówkomunikacyjnychczypoznawczych
(uproszczonychobrazówrzeczywistości),wygłaszaniesądówupraszczających
(np.maksymiprzysłów)czyobiegowychnarracji”(Sobczyk2014:424).Folklor
wszerokimrozumieniuantropologicznymjest,jakzauważyłSulima(2010:6),
sposobempatrzenianaświat.
Wniniejszychrozważaniachfolklortraktujęprzedewszystkimjakowiedzę
iumiejętnościludzi.Nieograniczamgojedyniedowytworówocharakterzear-
tystycznymaniteżdozjawiskawłaściwegojednejgrupie.Nadajęmucharakter
zarównoniematerialny(wyobrażenia,obyczaje,wiedza),jakimaterialny(wytwo-
rzoneprzedmioty),zachowującjednocześniezaproponowanyprzezJ.Bursztępo-
działnafolklortradycyjny,współczesnyirekonstruowany.Tenostatniwbezpo-
średnisposóbnawiązujedodrugiejkoncepcjiJ.Burszty,jakąjestfolkloryzm.Na
początkulat60.XXwiekuniemieckifolklorystaHansMoserzauważył,żefolklor,
rozumianyjakoludowość,czylizespółzjawiskkulturychłopskiej,stajesięinspira-
cjądodziałańkomercyjnychwyższychwarstwspołecznychnaprzykładwrekla-
mieczyturystyce.Wceluwyjaśnieniamechanizmutegodziałaniaużyłterminu
folklorismus,któryoddawaćmiałistotęzderzeniakulturypopularnejifolkloru
tradycyjnego(Moser1962).TerminutegoużywałtakżeHermanBausinger,który
określiłzajegopomocąceloweprzenoszeniewybranychelementówkulturylu-
dowejzichnaturalnegośrodowiskawinnykontekstkulturowy(Sulima2000:17,
zob.Gusiew1977:128,Feinberg2018:15-16).
Zjawiskoczerpaniainspiracjizfolklorutradycyjnegowróżnychkontekstach
kulturywspółczesnejzostałozauważonerównieżwStanachZjednoczonych,
gdzieokreślonojeterminemfakelore.WyrażenietoukułzwiązanyzInstytutem
FolklorunaUniwersyteciewIndianieamerykańskifolklorystaRichardDorson,
AdamMickiewiczUniversityPress©2024
