Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
oBalladachiromansachjestcałkowiciezrutynizowaneczy
skonwencjonalizowane.Świadectwtakiegokonwencjonalnego
myślenianiemuszęszukaćdaleko,bojednoznichznajdujęwmojej
własnejgłowie:czytającŚwiteźczyŚwiteziankę,muszęzdobyćsię
naniebylejakiwysiłekduchowy,żebyuwolnićsięodtegosposobu
lektury,któryzostałzaproponowanyprzezChmielowskiego,czyli
odtraktowaniatychballadjakopieśnigminnychobrobionychprzez
Mickiewiczaiprzeniesionychprzezromantycznąwyobraźnięzczasu
przeszłegowjejczasteraźniejszy.Nieznaczyto,żenaszawiedza
oBalladachiromansachnieuległaodczasówChmielowskiego
żadnejzmianie.Rozumiemyznichjednakcoświęcej,pytanie,czy
tyle,ilemożnainależyrozumieć.Ostatniamonografistka
Mickiewicza,AlinaWitkowska–pierwszewydaniejejksiążki
ukazałosięwroku1975–pisałaoprzemieszaniuczyprzenikaniusię
wballadachdwóchprzestrzeni:geograficznejprzestrzeniregionu
ztajemnicząprzestrzeniąnatury.„Wtęzwykłąprzestrzeńwpisana
zostajedrugaprzestrzeńcudówidziwów,przestrzeńfantastyki
romantycznej.Nakażdymmiejscuiokażdejdobiedojśćmoże
dospotkaniadwuświatów,doprzeniknięciautajonychsferbytuwto,
cozwykłeidobrzeznane.Przestrzeńrealnauzyskujewięc
perspektywęmetafizyczną,poznanieokolicymożestaćsię
włamaniemdotajemnicnatury”.Tajemniczesygnały,któredochodzą
donasztajemniczejsfery,„ludpróbujeodczytaćwswoich
podaniach”,aleMickiewicz,zdaniemWitkowskiej,nietyleszedł
zatym,coznajdowałwgminnychopowieściach,ilepróbował
własnej„interpretacjifenomenównatury”inaswójwłasnysposób
odczytywał„regułyjejutajonegożycia”.Jesteśmy,jakmisięzdaje,
nadobrejdrodzeitrzebaniąpójśćdalej.WŚwitezijesttak:
wprzestrzeńrealnąiznanąokuwdzierasię,gdynapowierzchnię
jeziorawyciągniętazostajewniewodzieświtezianka,innaprzestrzeń,
taktórąWitkowskanazywaprzestrzeniącudówidziwów.
Proponowałbym,żebyniemówićwtymwypadkuoprzestrzeni
„fantastykiromantycznej”,bomówiąctak,wpadamywszpony
Chmielowskiego:jeślicośnależydo„fantastykiromantycznej”,
towyglądanato,żedziejesiętylkonanibyitylkowwyobraźni
Mickiewicza.Proponowałbymteż,żebyniemówićotajemnicach
