Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Dobroprawneapodstawowemodelekryminalizacji
dowej,jakigospodarczej.Truizmemjestprzytymstwierdzenie,żeniektóre
społecznościwracałybądźwciążpowracajądomodelurelatywistycznego.
Niemniejjednakwydajesię,iżzasadnośćichwyborumożebyćpodsumo-
wananastępującymcytatemzaczerpniętymodJ.Makarewicza:nJeśliwłaści-
wierozumiemyrozwójprawa,najwyższyideałinajdalszągranicę,kujakiej
wiedzienasewolucja,tomamywrękumiaręocenytego,jakdaleceodbie-
gamyodtegoideału.Gdymamyprzedoczamiprojektzmianyprawa,mo-
żemystwierdzić,czyjesttokroknaprzód,czywstecz.Doświadczenieuczy
bowiem,żerozwójprawanieprzypominabiegurzeki,któraspływaszybko
zgór.Rozwójprawabywawstrzymywanylubprzezpewienczasprzebiega
wstecz,bypotemztymwiększąprędkościąpodążyćznównaprzód
wokreślonymkierunku”20.
Modelkonsensualnycharakterystycznyjestraczejdlakrajówwyznających
ideędemokratycznegopaństwaprawnego21.Innymisłowy,ujmującomawia-
nąkwestięwwielkimuproszczeniu,jestonznamiennydlapaństw,które
respektująpodstawoweprawaposzczególnychjednostek.Stosowniedoza-
łożeńmodelukonsensualnegokryminalizacjamusisięodnosićjedyniedo
takichzachowań,któresąnatylespołecznieniebezpieczne,żezagrażają
cenionymprzezdanązbiorowośćwartościomponadakceptowalnąprzez
jejczłonkówmiarę.
Podobnychwnioskówmożnasiędoszukaćutychautorów,którzyposzukują
odpowiedzinapytanieopodstawęsprawiedliwościkaraniawróżnychro-
dzajachspołeczeństw.NaprzykładR.A.Duffwskazuje,żekarastanowidla
sprawcyinformację,iżdopuściłsięonzła,czymdoprowadziłdotego,że
wobecwspółobywatelizasłużyłnanaganę.nJednakżeprzytejokazjikara
zawieratakżeważnykomunikatdlaofiaryprzestępstwaidlaosóbpostron-
nych.Komunikattenmówi,że»my«-społeczeństwo-traktujemykrzywdę
20J.Makarewicz,Wstępdofilozofii...,s.32.
21nZasadapaństwademokratycznego(...)oznaczaconajmniej,żewykonywaćwładczefunkcje
publiczne,czylijednostronnieokreślaćpostępowaniewszelkichpodmiotówpodległychtejwładzy,
mogąjedynietakieczynniki,któresąwstaniepowołaćsięwtejmierzenalegitymację(upoważ-
nienie)Narodu.Dalsząkonsekwencjąanalizowanegookreślenia(...)jestwymógkierowaniasię
zawszeprzezoweczynnikiinteresamiidobremNarodu,wtokuwykonywaniaprzezniefunkcji
publicznych,podrygoremutratywymaganejlegitymacji.Niedziałająonebowiemwinteresie
własnymanikogokolwiekinnego”,P.Sarnecki,Prawokonstytucyjne,Warszawa2008,s.72.
31
