Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Historiakontaktówmiędzyczłowiekiemipsem
Niezwykłymfenomenemprzynależnymnaszemugatunkowijestproces
domestyfkacji(udomawiania)różnychgatunkówzwierzątiroślin.Rewolucja
neolitycznaoznaczałapoczątekuprawyzbóż.Dokonałasięonaprzynajmniej
dwukrotnie.WStarymŚwiecienastąpiłanaobszarzetzw.ŻyznegoTrójkąta
(odEgiptupoMezopotamię),gdziezaczętouprawiaćtrawy(zboża),iwNo-
wymŚwiecienakontynencieamerykańskim,gdzieudomowionokukurydzę
(KornaśiMedwecka-Kornaś,2002;Lityńska-ZająciWasylikowa,2005).Wraz
zroślinamiuprawnymipojawiłysięroślinysynantropijne3(tamże).
Człowiekudomowiłtakżewielezwierząt.Procesdomestyfkacjilicz-
nychgatunkówzachodziłwróżnychczęściachnaszegoglobu.Wyjątkiem
jestpies–pierwszygatunekudomowionyprzezczłowieka.Zostałonudo-
mowionyprawdopodobniejednorazowoitowarzyszywszystkimstadom
ludzkim,pełniącwnichróżnefunkcje.Oznaczato,żepiesmapochodze-
niemonofletyczne–odjednejmałejpopulacjiwilków.Współżycieczło-
wiekazpsemnależyzatemuważaćzarelacjęmutualistyczną(przynoszą-
cąkorzyściobugatunkom)
4
,aprocesdomestyfkacjipsatraktowaćjako
koewolucjęobugatunków.
Badaniagenetyczne,molekularne,sugerują,żeliniaprowadzącado
psaoddzieliłasięodeuroazjatyckichwilkówokoło125tys.lattemu,czyli
prawdopodobniewcześniej,niżistniałwyodrębnionygatunekHomosapiens
wrozumieniuwspółczesnym.Danemolekularnedotyczącemęskiegochro-
mosomuY5,pochodząceod633psówiodkilkuwilkówzróżnychrejonów
3
Gatunek,któryprzystosowałsiędożyciawśrodowiskusilnieprzekształconymprzez
człowieka.
4
Mutualizm–interakcjaprotekcjonistycznazachodzącamiędzypopulacjamiróżnych
gatunków,dającaobopólnekorzyściwstopniu,któryoznaczawzajemneuzależnienie.
5
ChromosomYjestdziedziczonywyłączniepoojcu,stądbadanianadzmiennością
genetycznąchromosomuYdostarczająwiedzyopochodzeniugatunkuzliniimęskiej(Job-
ling,HurlesiTyler-Smith,2004;Brown,2009).ChromosomYdeterminujepłeć,zawiera
jednakbardzomałogenów(Brzask,2008).PodobniejakchromosomYpoojcu,pomatce
dziedziczysięwyłączniemitochondrialnyDNA(mtDNA).Badanianadewolucjąchromoso-
muYimtDNApozwoliłyprześledzićhistorięnaszegogatunkuodwyjściazAfrykiiwskazać
napramatkęEwęipraojcaAdama,którzyżylijednakwinnychepokach(Jobling,Hurles
iTyler-Smith,2004;Brown,2009).Naszgatunek,podobniejakpiesdomowy,wyewoluował
11
