Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MarekRatajczak
CzydzisiejszasytuacjaprzypominatęzczasówWielkiegoKryzysu?
Wydajesię,żetak;jaktrzebabyćostrożnymwporównaniachwkategoriach
praktycznych,takrównieżwartozachowaćumiarwodniesieniudodyskusji
oekonomiijakonauce.Wciąguosiemdziesięciulat,jakieminęłyodwybuchu
WielkiegoKryzysu,światiekonomiadośćistotniesięzmieniły.Przypomnij-
my,żegdyzaczynałsięWielkiKryzysekonomiamiałajużcoprawdazasobą
ponadstuletniokresrozwoju,liczącodpublikacjiBadańnadnaturąiprzyczy-
namibogactwanarodów,alezarazembyłanaukąciąglejeszczerelatywnie
młodąidopieroodniedawna,boodprzełomuXIXiXXwiekuwystępującą
jakoodrębnyobszarstudiówakademickich.Wczasieosiemdziesięciulatod
czasówWielkiegoKryzysuekonomiawzmocniłasięiwzbogaciłamiędzyin-
nymidziękiszerokiemuwykorzystaniuaparatumatematycznego.
Obserwującwspółczesnąekonomięzasadnewydajesięstwierdzenie,że
naukatajużsięzmieniatyletylko,żeprzeobrażeniatemająraczejcharakter
ewolucyjnyinicniewskazujenato,bymiałasiędokonaćjakaśgwałtowna
zmianaparadygmatubędącaodpowiednikiemrewolucjiKeynesowskiej.Uzna-
nie,żewekonomiiniezanosisięnarewolucję,azarazemdostrzeganietrwa-
jącejewolucjinieoznacza,żeniemożnasformułowaćpewnychuwagdo-
tyczącychzmian,którepowinnywwiększymniżdotejporystopniuznaleźć
odzwierciedleniewprzeobrażeniachekonomii.Zmianytepowinnywiązaćsię
zszerszymuwzględnieniemhistorycznegowymiaruzjawiskekonomicznych
isamejekonomii,odświeżeniemideiprzynależnościekonomiidonaukspo-
łecznychorazurealnieniemspojrzenianamożliwościtechnicyzacjiimatema-
tyzacjiekonomii.
Wodniesieniudopierwszejkwestiinależyzauważyćwidoczną,chociaż-
bynapoziomiewiększościprogramównauczaniaekonomii,tendencjędoogra-
niczaniaczywręczeliminowaniatakichprzedmiotów,jakhistoriagospodarcza
czyhistoriamyśliekonomicznej.Jużnatymetapiekształtowaniazarówno
przyszłychpraktyków,jakibadaczygospodarkiginieczyteżulegapoważnemu
ograniczeniuświadomośćzjawiskgospodarczychjakozjawiskhistorycznych,
nierzadkokumulacyjnychczypowtarzającychsię,choćwzmienionychwa-
runkach.Brakświadomościhistorycznejzjawiskgospodarczych,tudzieżich
związkówzinnymizjawiskamispołecznymipowoduje,żeskracasięperspek-
tywamyśleniaoekonomiidotuiteraz.Brakznajomościhistoriipowoduje
także,żekształtujesięswoisty„slang”opartynamniejlubbardziejzgodnych
zestanemfaktycznymodwołaniachdowyimkówzdorobkuklasykówekonomii
orazgrozizjawiskopowstawaniaefektu„głuchegotelefonu”,wktórymbazo-
20