Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MarekRatajczak
potrzebrazprezentowanajakoprzedewszystkimekonomiczna,arazjako
socjologicznaczypolitologicznamieszankawgruncierzeczyniespełniających
standardówbadańnaukowychelementów.
Drugaichybajeszczeistotniejszasprawatopotrzebauznania,żespo-
łecznywymiarekonomiioznacza,iżniebardzodoniejpasująwizjeczłowieka
ekonomicznegojakoswegorodzajumaszynydoobliczaniakosztówikorzyści
przybardzoograniczonymczywręczzerowymwpływieotoczenia.DlaAdama
Smithataksamoważnybyłmechanizm,któryzaprezentowałwBadaniach,
zgodniezktórymszczególnąrolęwnaszymzachowaniuodgryważądzazysku,
jakidośćodtegoodmiennyobrazczłowiekazwcześniejszejTeoriiuczuć
moralnych.Niewydajesięjednak,abyrozwiązaniemproblemówzwiązanych
zideąhomooeconomicusbyłoprosteprzyjęciewizjihomosocjologicus,czy
koncepcjitypowychdlapodejściabehawioralnego.Świadomainietylkode-
klaratywnaakceptacjaprzynależnościekonomiidonaukspołecznychpowinna
wiązaćsiętakżezzaakceptowaniemzmiennościświataekonomicznego
iewolucyjnegocharakteruzjawiskgospodarczych.Oczywiściewpunkciewyjś-
ciaanalizekonomicznychibędącychnabardzowysokimpoziomieabstrakcji
modelachmożnaodideiewolucyjnościodstępować,alepowinnotobyćtrak-
towanejakoswoistezałożenieidealizujące,aniefundamentanalizyekono-
micznej.
Uznaniuewolucyjnegocharakteruzjawiskekonomicznychpowinno
towarzyszyćbardziejniżdotejporyfaktyczne,aniedeklaratywneuznanie,że
„instytucjemająznaczenie”.Przesadąbyłobytwierdzenie,żeekonomiainstytu-
cjonalnamiałabystaćsięswoistąnowąortodoksją,jednakzarównoniektóre
postulatykontynuatorówtzw.tradycyjnegoinstytucjonalizmu,jakiideepopu-
laryzowaneprzezzwolennikówtzw.nowejekonomiiinstytucjonalnejbędą
jaksięwydajecorazbardziejobecnewekonomii.
Wreszciematematyzacjaekonomii.Doceniającosiągnięcianaukowebę-
dąceefektemzastosowańmatematykiwekonomiinależyjednakzauważyć,że
problemówekonomicznychniedasięsprowadzićanidozbioruaksjomatów,
anizagadekmatematycznych.Nadmierneeksponowaniematematycznegowy-
miaruekonomiipowoduje,żetakżewpraktyce,chociażbywsektorzefinanso-
wym,rodzisięczy,jakpokazująostatniewydarzenia,wręcznarodziłasię
swoistapokusapostrzeganiarozwiązańformalnych(nowe,złożoneodstrony
techniczno-matematycznejprodukty)jakoswoistegopanaceumnatradycyjne
problemy,azwłaszczatezwiązanezpojęciemryzykapodejmowanychde-
22