Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MIEJSCEKATEGORIIWYBORUWEKONOMICEINSTYTUCJONALNEJ
Wysuwanyjestważnyargumentnarzeczprzyjęciastandarduczłowieka
„odwzajemniającegosięirezygnacjiz„ekonomicznego”socjopaty.Chodzi
ofaktwystępowaniabogatszegozbiorumożliwychsposobówpostępowaniaod
zbioruprzyjętychnormpostępowania.Bowleyijegozwolennicyproponują
badaniaieksperymentyopartenateoriigier,niezaprzeczająctakżetezieodu-
żejtrwałościpewnychnormpostępowaniaiostrzegającprzedarbitralnymi
iciągłymiichzmianami.
Prezentacjakolejnychmodeliczłowiekadziałającegowramachinstytucji
bazowychmożebyćzakończonanaterytoriuminstytucjikontraktów,awięc
wyborówzwiązanychzposzukiwaniem,zwieraniemirealizacjąumów.Wiele
uwagitymzagadnieniompoświęciłnurtnowegoinstytucjonalizmu,zwłaszcza
przyprezentacjikoncepcjikosztówtransakcyjnych.Trzebajednakdodać,że
sammodel„człowiekakontraktującego”homocontractusniemajeszcze
bogatejliteraturyanalitycznej
4.Jegomiejscewrodziniemodeliczłowieka
myślącegojestwyraźniezaznaczonestopniempokrewieństwazmodelemhomo
oeconomicusihomoeligens.Takiosobnikkorzystazrachunkukorzyściprzy
dokonywaniuwyboruodpowiedniegokontraktu,zasięgającinformacjitakżeod
homoreciprocans,niestroniącodkoncepcjilansowanychprzezetykęgospo-
darczą
5.
Specyfikadokonywaniawyboruwramachinstytucjikontraktówdowodzi
przedewszystkimniezwyklesilnejwięzizpodejmowaniemdecyzjiwinstytucji
wymiany.Dyskusjenadtymzagadnieniemprowadzączęstodoskrajnegopo-
glądu,żewłaściwiekażdawymianajestkontraktem,ponieważcorazwięcej
uwagipoświęcasięumowomniejawnym,implikacyjnym,wktórychpewne
warunkiprzyjmujesięzawręczoczywisteiniewymagająceformalnegozapisu.
Kontrakttraktujesięjakozawartązgodę,oczekiwaniastronmającharakter
trwały,wiodącydoustaleniasięspołecznychnormwspółdziałania.Trzeba
dodać,żewłaśnieinstytucjonalizmprzyczyniłsiędowzbogaceniateoriiwy-
miany,wprowadzająctwierdzenieokontrakciejakomechanizmiewymiany
prawwłasności.Pozwalatoanalizowaćmiędzyinnymirelacjeniewolnictwa,
metodypracyprzymusowejiwymianęwwarunkachkryzysowych.Homo
contractusjestjużtrwałymuczestnikiemteoriiipraktykiświatakontraktów,
atrakcyjnymtakżewanalizieskutkówzawieraniairealizacjiinstytucjiumowy
społecznej.
4GodnypoleceniajestrozdziałII„Człowiekkontraktujący”książkiO.E.Williamsona:Ekonomiczneinstytu-
cjekapitalizmu.PWN,Warszawa1998.Zwięzłeujęcieznajdujemywpracy:A.N.Niestierienko:Ekono-
mikaiinstitucyonalnajatierija.URSS,Moskwa2002,s.313-318.
5Wartozajrzećdorozprawy:B.Klimczak:Etykagospodarcza.AE,Wrocław2002,rozdział9.
33