Dolny Śląsk 1936-1956

Yaman Kouli

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-235-3204-0

DOI:

https://doi.org/10.31338/uw.9788323532040

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2018

Liczba stron:

317

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Kouli, Yaman. Dolny Śląsk 1936-1956. Red. . Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2018, 317 s. ISBN 978-83-235-3204-0, doi: https://doi.org/10.31338/uw.9788323532040

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Kouli, Y.

T1 Dolny Śląsk 1936-1956

PB Uniwersytet Warszawski

PP Warszawa

YR 2018

SN 978-83-235-3204-0

DOI https://doi.org/10.31338/uw.9788323532040

Bibliografia BibTex:

@Book{ 200750, author = "Kouli, Yaman", editor = "", title = "Dolny Śląsk 1936-1956", publisher = "Uniwersytet Warszawski", year = "2018", address = "Warszawa", isbn = "978-83-235-3204-0", doi = "https://doi.org/10.31338/uw.9788323532040" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Kouli, Yaman

ED -

TI - Dolny Śląsk 1936-1956

PB - Uniwersytet Warszawski

CY - Warszawa

PY - 2018

SN - 978-83-235-3204-0

ER -

DOI - https://doi.org/10.31338/uw.9788323532040

Netografia (standard APA):

Kouli, Yaman. Dolny Śląsk 1936-1956 [baza danych online] Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2018 [dostęp: 25 08 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/dolny-slask-1936-1956-yaman-kouli-200750. doi: https://doi.org/10.31338/uw.9788323532040

historia gospodarcza, Ziemie Odzyskane, Dolny Śląsk, wysiedlenia, produkcja przemysłowa, industrial production, Lower Silesia, economic history, Regained Territories, resettlements, World War II

Autor analizuje rozwój przemysłu na Dolnym Śląsku w latach 1936–1956 w kontekście pytania o rolę wiedzy w procesie produkcji. Sugeruje związek między załamaniem się produkcji przemysłowej w regionie po 1945 roku i wysiedleniami ludności niem...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-235-3204-0

DOI:

https://doi.org/10.31338/uw.9788323532040

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2018

Liczba stron:

317

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

3.1. Zakłady przeniesione na Dolny Śląsk, które nie podjęły produkcji (stan z1
Przedmowa do wydania polskiego9
I. Wprowadzenie11
II. Związek pomiędzy wiedzą naukową i produkcją przemysłową 21 1. Problematyka21
2. Wiedza jako problem teorii gospodarki23
3.1. Zarys modelu – trzy formy wiedzy25
przemysłowej?25
3.2. O możliwości przechowywania wiedzy32
3.3. Skutki braku możliwości magazynowania sieci wiedzy35
4. Czy Dolny Śląsk jest przypadkiem szczególnym? Model sieci wiedzy i „cud gospodarczy”37
4.1. Teza rekonstrukcyjna39
4.2. Hipoteza konwergencji42
III. Czy Dolny Śląsk był rozwiniętym regionem przemysłowym? Przemysł Dolnego Śląska i jego rozwój od 1936 roku do końca wojny 47 1. Dlaczego Dolny Śląsk?47
2. Przykład „technologicznego zacofania”? – znaczenie gospodarcze Dolnego Śląska w Rzeszy Niemieckiej53
2.1. Stan badań i źródeł53
2.2. Rozmieszczenie geograficzne przemysłu Dolnego Śląska54
2.3. Znaczenie Dolnego Śląska dla niemieckiego przemysłu60
2.4. Kwalifikacje i wykształcenie zatrudnionych w przemyśle na Dolnym Śląsku65
3. Rozwój dolnośląskiego potencjału przemysłowego do 1944 roku73
3.1. Rozwój pojedynczych gałęzi przemysłu do 1944 roku na podstawie liczby zatrudnionych75
3.2. 1936–1939: dolnośląska industrializacja?82
3.3. 1939–1942: przemysł Dolnego Śląska w pierwszej połowie wojny89
3.4. 1942–1945: Dolny Śląsk podczas wojny totalnej94
4. Lata 1943–1944: Dolny Śląsk i niemieckie tereny wschodnie w polityce zbrojeniowej Speera96
4.1. Praktyka przenoszenia zakładów98
4.2. Motywy, zakres i skutki przenoszenia zakładów produkcyjnych104
5. Kapitał materialny i kapitał niematerialny na Dolnym Śląsku w okresie przed końcem drugiej wojny światowej111
5.1. Potencjał produkcyjny w 1944 roku111
5.2. Nowy sposób produkcji?115
6. Zawężona perspektywa – skutki nadmiernego akcentowania roli zniszczeń i demontaży118
IV. „Nowy” przemysł… – rozwój produkcji przemysłowej na Dolnym Śląsku po zakończeniu wojny 122 1. Stan badań i źródła123
2. „Twierdza Dolny Śląsk”? – legenda „godziny zero”126
2.1. Zniszczenia wojenne127
2.2. Demontaże przeprowadzane przez Wehrmacht i Armię Czerwoną133
2.3. Bilans140
polityka gospodarcza do 1956 roku142
3.1. Umocnienie polskiej władzy państwowej144
3.2. Administracja na tak zwanych „Ziemiach Odzyskanych” w latach 1945–1949146
3.3. Grupy operacyjne i przejmowanie gospodarki niemieckiej (1945–1946)151
3.4. Powstanie gospodarki planowej 1947–1949: plan trzyletni160
3.5. Bilans wstępny – w jakim stopniu powiodło się przejęcie przemysłu?166
3.6. Plan sześcioletni 1950–1955170
4. Bilans180
4.1. Stan przemysłu dolnośląskiego w 1956 roku180
4.2. Czy na Dolnym Śląsku doszło do procesu rekonstrukcji?196
V. Z „nowymi” pracownikami – „spuścizna” wysiedlenia i jego konsekwencje 200 1. Nowa perspektywa200
2.1. Jaki obraz nowych ziem miały podmioty odpowiedzialne?203
gospodarczej na ziemiach przyznanych Polsce w 1945 roku203
2.2. Rola instytutów badawczych207
3. Wysiedlenie i zasiedlenie terenów przyłączonych do Polski w 1945 roku210
3.1. Stan badań nad wysiedleniem210
3.2. Początek wysiedleń212
3.3. Zasiedlenie ziem przyznanych Polsce w 1945 roku217
3.4. Odbudowa mimo „spakowanych walizek” – czy nowe tereny były tymczasowe?223
4. „Na tropie wiedzy”230
kształcenia zawodowego na Dolnym Śląsku po 1945 roku231
dyrekcji firm238
4.3. Następstwa braku „komplementarnej” wiedzy250
4.4. Przymusowo wysiedleni w Republice Federalnej260
VI. „Wiedza i produkcja poindustrialna”: wyniki studium 273 1. Nowa interpretacja rozwoju przemysłowego Dolnego Śląska po drugiej wojnie światowej273
2. Motywy i skutki wypędzeń276
3. Wiedza, praca oparta na wiedzy i produkcja poindustrialna279
4. Skutki wysiedleń281
VII. Dodatek 285 1. Lista skrótów285
2. Konkordancja nazw miejscowości dolnośląskich286
3. Lista znanych zakładów przeniesionych na Dolny Śląsk288
października 1943 roku)288
3.2. Zakłady zbrojeniowe prowadzące negocjacje w związku z przeniesieniem na Dolny Śląsk (stan z 1 października 1943 roku)294
4. Wykaz tabel, ilustracji i diagramów295
4.1. Tabele295
4.2. Ilustracje i diagramy296
1.1. Źródła publikowane297
VIII. Bibliografia 297 1. Źródła297
1.2. Źródła niepublikowane298
2. Literatura298

I.Wprowadzenie

Drugiezjawiskodotyczypolskiejpolitykiprzesiedleńczejwobecludności

niemieckiej.Poprzezpodkreślenieznaczeniawiedzy,którądysponowalinie-

mieccyzatrudnieni,możnalepiejuporządkowaćposzczególneaspektyprzesie-

dleń.Odnosisiętochoćbydozmianytejżepolityki.Oiledokońcalatczter-

dziestychXXwiekumiałaonanacelumożliwieszybkiewysiedlenieludności

niemieckiej,otylepo1950rokupodejmowanebyłylicznedziałania,których

celembyłonakłonienieNiemcówdopozostaniaipowstrzymanieichodpływu

zagranicę.WprzypadkuDolnegoŚląskamożnabyłowyraźniewykazać,że

decydującymmotywemdlatejznaczącejzmianywpolitycebyłamożliwość

dysponowaniasiłąrobocząniemieckichzatrudnionych.Wymienianotujed-

noznacznieichwiedzęikwaliﬁkacje.Historiograﬁaniedoszukałasięzwiązku

pomiędzyznaczeniemniemieckichzatrudnionychizmianąpolitykipo1950

roku.Możnajednakpokazaćiudowodnićwramachponiższegostudium,że

związektakiistnieje.

Centralnymzadaniem,jakiestawiasobieniniejszapraca,jestpowiązanie

zesobąwprzekonywującysposóbobutychzjawisk.Dotegoceluwybranezo-

stałopodejściemakroekonomiczne22.Wotoczeniu,gdziewiedzabyławażnym

komponentemprocesuprodukcji,skutkiutratyniemieckichpracowników

byłyjednoznacznienegatywne.Jednocześnieuwidaczniasiętusłabypunkt

niniejszejpracy,booilemożnaprzekonywującowykazaćzwiązekpomiędzy

problemamiprodukcyjnymiiutratąniemieckichpracowników,otylenieda

siętegopokazaćniejakoDodwewnątrz”,zperspektywypojedynczegozakładu.

Wtymceluniezbędnebyłybybadaniazzakresuhistoriiprzedsiębiorstw,któ-

renawiązywałybydoniniejszejpracy23.Wszystkotomaostateczniestanowić

podstawędowyciągnięciawnioskówodnośniewzajemnejrelacjiistniejącej

pomiędzykapitałemmaterialnyminiematerialnym.

22Pragnęwtymmiejscupodziękowaćdwómpolskimhistorykomgospodarki,prof.Ste-

fanowiKowalowizUniwersytetuim.AdamaMickiewiczawPoznaniuorazprof.Jędrzejowi

ChumińskiemuzUniwersytetuEkonomicznegoweWrocławiu.Obajpublikowalinatentemat

iwspieralimniewwyjątkowotrudnejkwerendzieźródełwPolsce,ponadtoudostępnilimiwła-

sneźródłaorazwielokrotniedosyłalitrudnodostępnąliteraturęprzedmiotu.Dziękiichdosko-

nałejznajomościsytuacjiarchiwaliówudałosięwłączyćdoniniejszejpracywiarygodneźródła.

Zaichradązrezygnowałemrównieżzdodatkowegosięganiapoźródłamikroekonomiczne,gdyż

odszukanieichbyłobyzwiązaneznieproporcjonalnymnakładempracy.

23Tegorodzajupodejściezostałojednakświadomieodrzucone.Zuwaginatrudnościzdo-

stępemdomateriałówźródłowychpracatakamusiałabysięsiłąrzeczyograniczyćdopoziomu

przedsiębiorstwa.Zpewnościąpozwoliłobytonaprzedstawienieproblemówprodukcyjnych

wewnątrzzakładów.Dodatkowonależałobyjednakwykazać,żeproblemywdanymprzedsię-

biorstwiedająsięodnieśćparsprototonacałyDolnyŚląsk.Takiezałożeniemożnabycoprawda

wprzekonywującysposóbprzedstawić,jednaknieudowodnić,przezcowznaczącysposóbzo-

stałbyosłabionyteżcałyciągargumentacyjny.

Brak wyników

Dolny Śląsk 1936-1956

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra