Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
koniecznośćwiększegoangażowaniasiępaństwawdziałalnośćgospodarczą.
Zwróciłuwagęnapopytjakoczynnikwarunkującywzrostgospodarczy23.
Oceniajączaangażowaniepaństwawdziałalnośćgospodarczą,wujęciuhisto-
rycznym,możnazauważyć,żejegoaktywnośćstalerośnie.Takatendencjajest
widocznazarównowpaństwachprowadzącychliberalną,jakiinterwencyjnąpoli-
tykę.Wyrazemtegojestrosnącyudziałsektorapublicznegowwytworzonympro-
dukciekrajowymbrutto(PKB).WXXwiekuudziałtenwzrósłzkilkuprocentdo
ponad40%24.Jesttozwiązanezpełnieniemprzezpaństwotrzechważnychfunk-
cji:fiskalnej(pozyskiwanieśrodkówfinansowych),redystrybucyjnej(m.in.zakup
dóbrpublicznych)orazrozwojowej(inwestycje).
Ograniczanieaktywnościpaństwa,cojestmożliweicopostulująneoliberało-
wie,rodzijednakproblempogłębianiaróżnicspołecznychigospodarczych,także
wsferzedostępnościdodóbrpublicznych.Jegoaktywnośćmożnaokreślićprzez
pryzmatpolitykispołecznej.Istotnawtymaspekciejestfunkcjazwiązanazredy-
strybucją(np.dochodów),copozwalanawyrównywanieróżnicspołecznychpod
względemekonomicznym.Wgospodarcerynkowej,choćjestważnazpunktuwi-
dzeniaogólnegorozwojucywilizacyjnegoiprzyczyniasiędowzrostuogólnego
poziomudobrobytu,nieuwzględniasiękwestiirównościisprawiedliwościspo-
łecznej.Ponadtopowstająnierównościwpodzialedochodów25,niesąrozwiązy-
waneproblemyosóbbezrobotnychczynegatywnezjawiskazwiązanezcyklami
koniunkturalnymi.Sytuacjęniewłaściwegopodziałudochodówmożeipowinno
korygowaćpaństwo,tworzącwłaściwesystemysłużącedoochronygrupsłab-
szych.Przykładamisąmodelespołecznejgospodarkirynkowej26orazpaństwa
23Roląpaństwajestprowadzeniedziałalnościwtychobszarach,któreniesąuwzględniane,zuwagina
zbytmałybądźwątpliwyzysk,przezinwestorówprywatnych.
24OceniającaktywnośćpaństwawPolsce(po1989r.),możnastwierdzić,żewpolitycespołeczno-go-
spodarczejdominujenurtneoliberalny.Brakowałowykorzystanianarzędziwspierającychrozwójspo-
łecznywkontekściezapisukonstytucyjnego(art.20Konstytucji)omodeluspołecznejgospodarki
rynkowej,jakopodstawyrozwojugospodarczegoPolski.Wolnośćgospodarcza,własnośćprywatna,
solidarność,współpracapartnerówspołecznychtoważneelementytegorozwoju.Zob.Konstytucja
RPz2.04.1997r.,Dz.U.z1997r.,nr78,poz.483.
25ZróżnicowaniedochodówwpewnymzakresieobrazujewspółczynnikGinniego.Jestmiarąkoncen-
tracji(nierównomierności)zmiennejlosowej,np.rozkładdochodówwgospodarstwachdomowych
przyjmujewartościod0do1.WPolscewspółczynniktenod2005r.matendencjęspadkową,zbliża-
jącsiędośredniejdlaUE.W2013r.wyniósł0,307(wUE0,305).Zob.Europejskiebadaniedocho-
dówiwarunkówżycia(EU-SILC)w2013r.,GUS,Warszawa2014,s.1.
26Podstawyteoretycznedlamodeluopracowanowlatach30.XXw.Jegoważnymelementembyłaochro-
naosóbsłabszych,m.in.przezzapewnieniedostępudodóbr.Tenmodelstałsiępodstawądopowstania
irozwojumodelupaństwadobrobytu,wktórymważnymelementemstałsięsystemopiekispołecz-
nej,cojestcharakterystycznedlapaństwskandynawskich.Obamodelenawiązujądokatolickiejnauki
społecznej,wktórejzakładasiępomocsłabszymjednostkom.Szerzejzob.Sozialemarktwirschaftals
historischeweichenstellung.BewertungenundAusblicke,red.H.F.Wunsche,Wyd.STVerlag,Frank-
furtamMain1996.
19
