Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
najgłębszetajemnice”15.Oznaczato,żereligiawswoimjądrzeniedajesię
łatwouchwycićwogólnychidosłownychanalizachpismorazdokumen-
tówwiary,gdyżjakotakieniesąonewstaniewyrazićjejosobliwejnatury.
Jakrozumiećczęstoprzywoływane,sentencyjnewręczstwierdzenie
Schleiermachera,żeistotąreligiinniejestanimyślenie,anidziałanie,
leczoglądiuczucie”16?Czymsąowenoglądiuczucie”(Anschauungund
Gefühl),akonkretniej-noglądwszechświata”(Universum)-botowłaśnie
dlanaszegoautorannajogólniejszainajwyższaformareligii”17,wobrębie
którejczłowiekprawdziwiereligijnytouważnyobserwator.Przyjrzyjmy
siętympojęciom.
Piszącooglądzie,niemieckiemufilozofowichodzionujrzenienie-
skończoności”18rozumianejakodoświadczenie(własnej)pojedynczości,
ograniczonościbędącejreprezentacjąnieskończoności.Tumusisięujaw-
nićmiara,aleirelacjapojedynczego(podmiot)docałości(nieskończo-
ność).Oglądtozatemdoświadczeniebezpośrednie,czylitakie,wktórym
zostajezniesionypodziałnapodmiotiprzedmiot,ndotycząceistnienia
idziałaniawszechświata,przyposzczególnychoglądachiuczuciach”19.Dla
Schleiermacheraoglądtenniejestwięc-choćbynajważniejszą-nszkołą
patrzenia”
,alejestwnimobecnyelementpędu,silnegodążeniadozapa-
trzeniasięzwróconegokunieskończonościiowocującegowolnością20.
Dziejesiętakdlatego,żeoglądjestściślezwiązanyzuczuciem:razemsą
kierunku,którezduktemoryginałuniekonieczniebyłoidentyczne”(R.Otto,ZurEinführung,
w:F.Schleiermacher,ÜberdieReligion,Göttingen1967,s.5-17;U.Barth,RudolfOttosEntwurf
einerReligionspsychologie,w:J.Lauster,P
.Schüz,R.Barth,Ch.Danz(red.),RudolfOtto.Teolo-
gie,Religionsphilosophie,Religionsgeschichte,Berlin,Boston2014,s.58[tłum.autora]).Wtym
kształcieMowyosiągnęłyniezwykłąpopularnośćiszerokąrecepcjęwXXwieku.Wkrytycz-
nymwydaniudziełwszystkich(KritischeGesamtausgabederWerkeFriedrichSchleiermachers,
skrót:KGA)znajdująsięwydania2.-4.(podstawąbyłowprzeważającejczęścito4.,por.
KGAtom12,I).PolskiegoprzekładuMówdokonanonapodstawiepierwszegoichwydania.
Informacjitejjednakczytelnikwksiążcenieznajdzie.
15M,s.57.
16Tamże,s.73;R,nr51.
17M,s.76.
18Tamże,s.75.
19Tamże,s.77.
20Por.tamże,s.81.
22
FriedrichD.E.Schleiermacher:Doświadczeniereligijne…
