Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rzeczydoniosłe,alepodanewwyświechtanejformie,spadajądorzędu
banałówiniemająnicwspólnegozaforyzmami”.
DłuższąlistęwłaściwościaforyzmupodajeKazimierz
Orzechowski.Wymieniaon„kilkacech,któresązarazemsygnałami
gatunkuliterackiego:1)samodzielność–aforyzmbezżadnego
przygotowaniawyłaniasięzmilczeniaibezżadnegorozwinięcia
doniegopowraca,wsamotnościioddzieleniuodwszystkiego,
cobygomogłopoprzedzaćiponimnastępować,tkwijegosiła(trzeba
gopoprostuprzeczytaćdokońca);2)krótkość–określenie
wpotocznymrozumieniunaderwzględne,aleprzezaforystów
intuicyjniewyczuwaneistosowanezwielkąprecyzją,nakazuje
sformułowaćmyślnajczęściejwjednymlubdwuzdaniach(możliwie
lakońskolakonicznych);3)zwartość–cechawymagającarezygnacji
zwszelkichzbędnychsłów,aniekiedy–dlauzyskaniapewnych
efektów–nawetzpołowykrótkiejsamogłoski,zktórejzaoszczędzenia
autorsanskryckiejsutry(amożeiaforysta)cieszyłsiętaksamojak
znarodzinsyna;4)wieloznaczność–pozwalaodróżnićdefinicję
aforystycznąodjednoznacznejdefinicjinaukowej,wsensie
dosłownymaforyzmukryjesięconajmniejdrugisensważniejszy
oddosłownego,imwięcejznaczeń,tymwiększemożliwości
interpretacyjneitymwiększezadowolenieestetyczneodbiorcy;
5)uniwersalność–aforyzmnieznosiograniczeńczasowych,używa
(inadużywa)najczęściejczasuteraźniejszego,tegonajbardziej
«filozoficznego»zewszystkichczasów,któryzapewniasformułowaniu
wiecznąaktualność;6)humor–aforyzmunikapowagi,choćczęsto
przybierapozorywzniosłości,bronigoprzedtympuenta
wprowadzającaelementniespodziankiipowodująca«wirowanie»
sensu,onateżzwyklewyznaczatonacjęhumoru:odpobłażliwości
iwyrozumiałościdozjadliwejironiiisarkazmu;7)oryginalność–
możesięwyrażaćzarównowodkrywczejmyśli,jakiwsposobiejej
przedstawienia,oczywistośćibanałsąniewybaczalnymibłędami
