Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Wstęp
żepisarzopowiadakłamstwa,równieżwdramiejejuczestnikwyra-
żazgodęnafikcyjnośćiudaje,żerozgrywanewydarzenianaprawdę
sięzdarzają,nakładającfikcyjnymodelsytuacjinarzeczywistość.Do-
świadczeniewprzestrzenifikcjiniepozostajewsferzepozarealnej,lecz
jegoznaczenieprzenosisiędoprzestrzeniprawdziwegożycia.
Niemadramybezmniejlubbardziejprecyzyjniezarysowanego
przebiegufragmentuzdarzeńlosowychpostaci.Zarystakiegoscenariu-
szajestpodstawądramy(RozdziałX–Dramaascenariuszeludzkiego
życia).Przywoływaniewniejelementówbiografii,rozumianejjakohi-
storiażyciadanejosobywdanychwarunkachspołecznych,jestmiędzy
innymimożliwedziękizabiegowikompresjiczasu.
Pojawiasiętujednakpytanie,dlaczegoludziezachowująsięwten,
anieinnysposób,czyliinaczejmówiąc,dlaczegoodgrywajątak,anie
inaczejrolewscenariuszachswojegożycia.Wodpowiedziwartosięg-
nąćdoproblematykischematówspołecznych,czylistrukturpoznaw-
czych,zapomocąktórychludzieorganizująswojąwiedzęoświecie.
Dotycząoneróżnych,nawetnajprostszych,sytuacji.Rzecząistotną
zatemjestrozumieniepewnychschematówizgodnychznimireguł
działania.Schematyte,zawierającepewnąogólnąwiedzęorzeczywi-
stościiwpływającenato,cozotrzymanejinformacjizauważamyico
późniejpamiętamy,regulująrównieżzachowanieczłowieka.Schematy
zdarzeńspołecznych,czyliskryptypoznawcze,odsyłająwięcbezpo-
średniodozachowańspołecznychczłowiekaijakotakiekorespondują
zdramą.
Skryptjakoswegorodzajuwzorzecżyciowy,wedługktóregoczło-
wiekodgrywaswojąrolę,przypominascenariuszspektakluteatralne-
go.Działanieskryptów,zgodniezteoriamipoznawczymi,polegana
tym,żeczłowiekmawgłowiegotowedozastosowaniaschematy,któ-
reuruchamiawsytuacji,wktórejniewie,jakpostąpić.
WstrukturzerozdziałuXI–Drama–odnurtuNowegoWychowania
dopedagogikiemancypacyjnejikrytycznejuwzględnionazostałaewo-
lucjaproblematykidramynagrunciepolskim.Zauważonynapoziomie
refleksjiteoretycznejprocesprzepoczwarzaniasiędramywPolsce
związanyjestniewątpliwiezezmianąspołeczno-polityczną.Zdrugiej
zaśstronywydajesię,iżjesttoprocesżywiołowyprzystosowaniafor-
mułyimożliwościdramydolawinowonarastającychformwspółczes-
negożycia(np.odgrywaniewielorakichrólprzezInternet).Stądteż
nowepodejściadodramy,jużnienaturyestetycznej,alespołecznej,
jakodonarzędziakształtowaniasięwspółczesnejświadomości.
