Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
E.Wąchocka:Doświadczeniepamięci
47
semantycznej,jakibrzmieniowejorkiestracjitegodialogudecydujewistocie
precyzyjnieskomponowanastrukturapytań,odpowiedziikomentarzy.Opo‑
wieśćwSavannahBayrozwiasięfragmentarycznie,zgodnieznieregularnym
rytmempamięci,wimpresyjnychsłownychobrazachimigawkachscen,nie‑
kiedyrównieżodgrywanych.IchoćtoniezabliźnionewciążprzeżyciaMade‑
leinesąprzedmiotemwspomnień,MłodaKobieta,opiekunka,amoże—co
bardziejprawdopodobne—jejwnuczka,stajesięczęstowflwykonaniu”tej
opowieścistronąbardziejaktywną.WsztuceMinyanyretorycznestrategie
Kobietstopniowo,leczkonsekwentnie,zmierzajądoodgrzebaniatraumatycz‑
negodoświadczenia,jakiespotkałoniegdyśMężczyznę,iwydobycianaświatło
dziennezwiązanychztympsychicznychurazów.Onsamrazzdajesiępartne‑
remwpełniświadomieuczestniczącymwdociekaniuwłasnejsprawy,współ‑
autoremswojejhistorii,kiedyindziej—obiektemchłodnejindagacji,zwłaszcza
żeKobietyczęstoużywająwstosunkudoniegodrugiejbądźtrzeciejosobygra‑
matycznej.
Naszapamięćmastrukturęmeandryczną,nieregularną,anielinearną.Jest
nietylkowybiórcza,cowiążesięzopisanymiprzezSigmundaFreudamechani‑
zmamiwyparciaistłumieniatrudnych,bolesnych,wstydliwychdoświadczeń,
aleteżniedoskonałaczykapryśna,gdychodzioaktywizacjępamięciowych
śladów.Obatezjawiskabezwątpieniaznajdująodbiciewteatralnychtekstach
wtakiejmierze,wjakiejmająwpływnakonstrukcjęwspomnień(ichcharakter,
zawartość,intensywność)oraznasposóbichaktualizacji.Tenzaśmożefawory‑
zować,mówiącwdużymskrócie,bądźtoopowieśćisłowo,bądźobraz,imita‑
cję,którajestjednoznacznazkreacją,azatemuobecnieniefltuiteraz”tego,co
należydoprzeszłości.Nascenieprzefiltrowaneprzezpamięćodległedoświad‑
czeniemożnawięcprzedstawićnasposóbnarracyjny—jakwSavannahBay
iSuicieI,albomożnajezobiektywizować,korzystającztypowodramatycznych
technikiśrodkówwyrazu.Trzebazresztązauważyć,żenarracja(diegesis)idra‑
matyzacja(mimesis)niewprowadzająwiększychróżnicwzakresiecharaktery‑
stycznychmechanizmówfunkcjonowaniapamięci,natomiastoczywiściezna‑
czącoróżniąsięujęciemrekonstrukcjiwspomnień.Niezależnieodpreferowanej
metodyprzedstawieniausiłujeonozawsze—jaksięwydaje—uwiarygodnić
senszapamiętanegodoświadczenia,senswyłaniającysięwświadomościdra‑
matycznejpostacii—nazasadzieprojekcjiiidentyfikacji—odczytywany
przezodbiorcę.Wprzekonaniufenomenologiisenskażdegodoświadczenia
ukazujesięnaszerokimtlezłożonymzinnychdoświadczeń,odwołującsiędo
całościowegomodeluświatapodmiotu4.Ujawniaindywidualnezasadyinter‑
pretacyjne,zarazemjednak—dodalibyzpewnościąantropolodzydoświad‑
czenia—zależnyjestodkulturowychuwarunkowańorazwzorcówekspresji,
zgodniezktórymipojedynczeprzeżyciejestformułowaneiwyrażane.flKażde
4R.Piłat:Doświadczenieipojęcie.Studiazfenomenologiiiflozofiumysłu.Warszawa2006,s.8.
