Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie.„Zagospodarowaniewyobraźni”
9
Pierwszą,imyślę,żenajważniejszą,nauką,jakąprzekazałmipodczassemina-
riumprofesorJanMichalik,było-jakżebrzemiennewskutkach-stwierdzenie,
żedawnyteatr,wtymwypadkuteatrXIXwieku,niemażadnegoprzełożeniana
współczesnośćinależygobadaćzawszezjegowłasnejperspektywy,nigdyzpozycji
dzisiejszej.Trafnywniosekmożnasformułowaćjedyniewtedy,gdyrzetelniepozna
sięówczesnąrzeczywistość.
Rozpoczęłampracęmetodą,którąnazwałampóźniejnzagospodarowaniem
wyobraźni”
.SformułowaniezostałozaczerpniętezfragmentuWstępuZbigniewa
RaszewskiegodokataloguwystawybibliofilskiejTeatrpolskiXIXwieku,wktórym
Profesortłumaczyłpotrzebębezpośredniegokontaktuzoryginałem,dawnymdru-
kiem,rękopisem,atakżezoryginalnąodbitkąfotograficzną.Pisał:
nBeztakiegokontaktunaszawyobraźnianieumiesięzagospodarowaćwprzeszłości,choćby-
śmynawetmielioniejdużowiedzy.Zksiążek,aczasemjeszczezżywejtradycjimożemysię
dowiedzieć,wjakichwarunkachludzieżyli,jakiemieliaspiracje,charaktery,przyzwyczajenia,
aletojeszczezamało,żebyożywićichkontury.Dopierozetknięciezprzedmiotami,naktóre
samipatrzyliiktórychdotykali,zwłaszczanacodzień-wpośpiechuiwnapięciu,jeszcze
postulatachwidocznymwzałamaniachnerwowozłożonejkarty,albowłaśniewskupieniu,
wradości,czasemzachwycie-sprawia,żezaczynamyoddychaćpowietrzeminnejepoki”4.
Punktemwyjściabyłalekturadokumentówzepoki,spośródktórychnajważ-
niejszeto:PamiętnikTeatrówWarszawskichzarok1870autorstwaStanisława
Goślickiego(Warszawa1871)5;przewodnikiilustrowanepoWarszawie,głównie
FeliksaFryzegoiIgnacegoChodorowiczaPrzewodnikpoWarszawieiokolicyna
rok1873-1874(Warszawa1873),zawierającybardzociekawytekstWacławaSzy-
manowskiegopt.TeatraWarszawskie,orazniepublikowanemateriałyarchiwalne,
m.in.notatkizakulisowychobserwatorówżyciateatralnego-MichałaChomiń-
skiego(NotatydożyciateatruwXIXwieku)orazWładysławaKrogulskiego(Zno-
tatekstaregoaktora);podręczniksztukiaktorskiejadresowanydopoczątkujących
aktorów,czyliTeoriasztukidramatycznejJanaJasińskiegoz1865roku(opubliko-
wanywroku2007);UstawyTeatruNarodowegoz1823rokuiPrzepisytyczącesię
reżyseriiTeatruNarodowegoz1824;scenariusze(komediiPanGeldhabAleksandra
Fredryikomedio-operyPiętrowyżejLouisaBoyera)orazlistyreżyserówJanaChę-
cińskiegoiWładysławaBogusławskiego.Wodkrywaniudawnegoteatruznalazłam
niespodziewanegopomocnika-dyrektorateatrukrakowskiegoStanisławaKoź-
mianaijegointeresującytekstpt.ZWarszawy,pisanywroku1880,tużpodymisji
SergiuszaMuchanowa.
ogromnąrolęodegrałalekturalicznychczasopism,wśródktórychzdecydo-
waniepierwszemiejscezajmujenKurierWarszawski”ijegosłynneWiadomości
miejscowe,skrupulatnieprzekazującecodziennośćżyciamiastaiteatru,orazana-
4
Zob.Z.Raszewski,Wstęp,TeatrpolskiXIXwieku.Katalog,Warszawa1969,s.15-16.
5
nPamiętnikjestksiążkąużytecznąiinteresującą,posługiwaćtakżemożejakowybornymateriał
dlaprzyszłegohistorykaTeatrówWarszawskich.obyśmysiępodobnegoHerodotadoczekali...”
-pisałnKurierWarszawski”popublikacjikolejnegotomuPamiętnikawroku1872.Zob.nKurier
Warszawski”1872nr222.
