Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Częśćpierwsza.„Miasto–teatr”
Dyrektorcyrku-AlbertSalomoński,Polak(synmurarzazWłocławka,wpóź-
niejszychlatachsłynnegowoltyżera),potrzechlatachgraniawprowizorycznym
budynkuprzyul.Włodzimierskiej(dzisiejszejCzackiego),doczekałsięotwarcia
wtymsamymmiejscu,nowego,stałegocyrku.
nGmachbyłdrewniany,leczelegancki;burtylóżpokrywałkarmazynowyaksamit,gazoweży-
randoleoświetlały»marmurową«balustradę,zdobnąwwieńceiheraldycznegodła.orkiestra
koncertowałanagodzinęprzedrozpoczęciemspektaklu,bufetbyłczynnyprzezcałydzień”67.
Zespółliczył,opróczżonyisynkaokoło100osób,wśródktórychmożnawy-
mienić:ntrzynaścieślicznychamazonek,trzynastubrawurowychwoltyżerów,
ośmiuprześmiesznychklaunów,awcyrkowejmenażerii:sześćdziesiątsześćkoni,
dwamuły,dwajelenie,dwiemałpy(zczasemdwasłonieisześćlwów)”68.Salo-
moński,idączaeuropejskimprzykładem,zrezygnowałzdotychczasowejpraktyki
pełnospektaklowychpopisówartystówjednejspecjalności,wprowadziłprogram,
zbudowanyzkilku(około10)częściskładającychsięnajednąartystycznącałość.
CyrkSalomońskiegoniebyłpopularnąnhecą”
,budąjarmarczną,leczelegan-
ckiminowoczesnymbudynkiemzwidowniąnaprawie2000miejsc.Posiadałor-
kiestręibufet,abonamentowąpubliczność,awlożachzasiadalimłodzieńcywiel-
biącycyrkowegwiazdy.Wroku1879wnKurierzeWarszawskim”dziwionosię:nCo
siędzieje?Cosiędzieje?Pannomwcyrkukoziołkującympodawanesąbukiety
iwieńce!”69.ZakładfotograficznyMieczkowskiegoprzygotowałalbumdlawielbi-
cieliuciechcyrkowych,wktórymnwoltyżerki,woltyżerowie,gimnastycy,zabawni
clauniznajdująsięwcałymkomplecieizupełnejpodobiźnie”70.
GdyzpoczątkiemczerwcatrupaSalomońskiegowyruszaławobjazd,budynek
wynajmowanom.in.naprzedstawieniaocharakterzedobroczynnym,wktórych
uczestniczylitakżeartyścidramatyczniTeatrówWarszawskich.Naestradzieusta-
wionejnaareniecyrkowejdwutysięcznapublicznośćoklaskiwałam.in.Alojzego
Żółkowskiego,RomanęPopieliAlojzegoStolpegowkomedyjceVictoraBernarda
Zięćpułkownika,atakżeAleksandręRakiewiczowąiMichałaChomińskiegowjed-
noaktowejkomediiwadaptacjiTeodoraHertzaPobalu,obugranychnakoncercie
dlapogorzelcówzPułtuska8sierpnia1875roku71.
KolejnymmiejscemnateatralnejmapiemiastabyłoWarszawskieTowarzystwo
Dobroczynności(WTD),mieszczącesięnaKrakowskimPrzedmieściuwdawnym
gmachuklasztoruikościołaPanienKarmelitanekzcharakterystycznymidwie-
mafacjatkamizakończonymikrzyżami,zwidocznymnagzymsiefrontunapisem
Ressacramiser.Byłatonajwiększainajbardziejzasłużonainstytucjadobroczyn-
nawWarszawie,działającaodroku1814.Towarzystwupodlegałym.in.:zakład
starcówikalek,zakładysierot,prowadzonewróżnychpunktachmiastaochrony
67
W
.Filler,Cyrk,czyliemocjepradziadków,Warszawa1963,s.84.
68
69
70
Tamże.
nKurierWarszawski”1879nr107.
nKurierWarszawski”1875nr110.
71
Zob.nKurierWarszawski”1875nr171i173.
