Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
należynierozstrzygalnośćwzależnościachmiędzynarracyjno-
ściąadramatycznością.Gdypatrzećodstronyretoryki–dramat
wyrastałzgenusdramaticum(mimeticum)wodróżnieniuod
genusenarrativumigenusmixtum
3
.Czylisądzićbymożna,że
narracjaobejmujetufunkcjenaczelne.Jeślijednakspojrzećod
stronypraktykiteatralnej–diegesisustępujemiejscamimesis.
Odgrywaniejestpierwotne.Człowiekopisałjedynieswojądzia-
łalnośćnaśladowcząrozgrywanąteatralnieodpoczątkuswego
istnienia.Jeśliprzyjąć,żetragedianarodziłasięzkultuDioni-
zosa,opisArystotelesajestrównocześnieopisempoetykiimma-
nentnej,któraprzezdługiewiekibyłauważanazapoetykę
sformułowaną.
Niejestwięctospóroto,cobyłowcześniejsze–narracyjność
czydramatycznośćaninawetnieoproblemgenologii,ale
ozwiązeknaszegowyrażaniaznaszymmyśleniem,doświadcze-
niem,działaniem.Naszedramatycznebyciewświecieodwołuje
siędopoznaniadramatycznego.Historyczniepatrząc,jużantyk
stwarzałpojęcianierozstrzygalne(por.uwagiKrystynyBartol
natematdiegemadramatikon,którezbudowałonowąjakość
łączącąnarracyjnośćzdramatycznością)
4
.Podstawowyzwrot
następujeporozpadzieklasycznegodecorum,zasadastosowno-
ściutrzymywałajeszczepamięćporządkuontologicznego,jas-
nośćprzyporządkowańiklasyfikacji.Wiekromantyzmudopiero
zachwiałświatem,zinterioryzowałdoznania,poszerzyłrzeczy-
wistośćoudziałsferniepoznawalnych,trwalezburzyłporządki,
przemieszałukłady.Wprowadziłzamazaneobszarynieostrych
granicrzeczywistości.Wtymwszystkimokazałsiędonaspo-
dobny.
Współcześniedramatstajesięmatrycądoopisaniaróżnych
wypowiedzi.Kategoriediegesisimimesisjakodwasposoby
przedstawianiawsztucefunkcjonujątakżewróżnychujęciach
westetyce
-
5
.
---
---
---
---
---
3
J.Ziomek,Retorykaopisowa,Wrocław1990,s.54-55.
4
K.Bartol,Dramatycznośćwantycznejteoriinarracjiiwybranychgatun-
kachnarracyjnychepokicesarstwa,„PrzestrzenieTeorii”2008,nr9.
5
Por.K.Berger,Potęgasmaku,przekładA.Tenczyńska,Gdańsk2008.
15
