Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1010KiedypowstałaczęśćKronikiwielkopolskiej…?
25
zbieżnyzpozostałymiośmiomaśredniowiecznymikopiami,októrych
istnieniupraskipijarniewiedział31.
NapoparcieswoichsłówDobnerzacytowałincipitiexplicitkronikizko-
deksuHodiejovsky’ego.Wstępprzedewszystkimtymróżnisięodwersjiznanej
zzachowanychrękopisów,żebrakwnimwszystkichprzypadkówużycianazwy
„Lechici”icozatymidzieobszernego,erudycyjnegowywodupochodzeniaLe-
cha,RusaiCzechaodJafetaorazpassusówetymologicznychdotyczącychnazw
różnychludówiinnychterminów.Ponadtowśródpowodówspisaniakroniki
pojawiłsięzamiarprzedstawieniaprzodków„panującegoobecniekrólaPrze-
mysła”32(PrimisloRegehodieregnante)33wmiejscezwrotu:„Premislorege
terreeuisdem”34,figurującegowzachowanychdziewięciurękopiśmiennych
kopiach.WłaśniezdanieoaktualniepanującymkróluPrzemyślewielubadaczy
odniosłodoczasówpokoronacjikrólewskiejPrzemysłaIIiuznałozadowód
ukończeniakronikinajpóźniejwdrugiejpołowie1295inapoczątku1296r.
GłównymcelemDobnera,doktóregozmierzałoiprzytoczenie
fragmentówkodeksuHodiejovsky’ego,iteza,żezawieraonpierwotnąwersję
Kronikiwielkopolskiej,byłoudowodnienie,żepunktemwyjścialegendyoLechu
jeststaroczeskakronikatzw.Dalimila35,datowananadrugiedziesięciolecie
XIVw.NajdokładniejsząanalizęwywoduojcaGelazegoprzeprowadziłHenryk
Łowmiański,którywsparłdawniejszeprzypuszczenieWojciechaKętrzyńskiego,
żeuczonypijarsamskorygowałwstępdoKronikiwielkopolskiej,ponieważbardzo
chciałdowieśćczeskiejgenezypostaciLecha36.Niematojednakżadnego
znaczeniadlarozważańnatematczasupowstaniarozdziału136.Jeślinawet
założyćhistorycznośćkodeksuHodiejovsky’ego,tonieuleganajmniejszej
wątpliwości,żezawartawnimkopiaKronikiwielkopolskiejkończyłasięwizją
biskupaBoguchwała,wpisanąpodrokiem1249(rozdz.89).Rozdziału136więc
wniejniebyło.WynikatozupełniejednoznaczniezestwierdzeńDobnera.
WydawcakronikiHajkawprowadziłekscerptyzodnalezionegokodeksu
wnastępującysposób:„Dignumautemjudicavimusintegrampraefationem
BoguphaliexeodemMs.Codicetotidemverbishicexscriptamreddere,ut
aequuslectorremipsam,etquantumaSommersbergianaeditionedeflectat,
pleniuscognoscat”37.NastępnieDobnerprzytoczyłwstępdoKroniki
31B.Kürbis,Wstęp,[w:]Kronikawielkopolska[MPHn.s.8],s.XI.
32Kronikawielkopolska[tłum.Abgarowicz],s.44.
33WenceslaiHagekaLiboczanAnnalesBohemorum,s.8.
34Kronikawielkopolska[MPHn.s.8],s.3.
35WenceslaiHagekaLiboczanAnnalesBohemorum,Lectoribenevolosalutemis.9–10.
36H.Łowmiański,KiedypowstałaKronikaWielkopolska?,„PrzeglądHistoryczny”,51,1960,
nr2,s.398–410;W
.Kętrzyński,OKronice…,s.21–26.Dotegopogląduskłaniałsięrównieżwyraźnie
J.Dąbrowski,Dawnedziejopisarstwo…,s.135–136.
37WenceslaiHagekaLiboczanAnnalesBohemorum,s.8:„Sądzimywięc,żewartocaływstęp
Boguchwałazowegorękopiśmiennegokodeksutymisłowami,którymitamzostałzapisany,podać,
abysprawiedliwyczytelnikrzecztęinaileodwydaniaSommersbergasięodróżnia,pełniejpoznał”.
