Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1010KiedypowstałaczęśćKronikiwielkopolskiej…?
29
Zakładałon,żedominikańskiegokronikarzazajmowały(międzyinnymi)
losypotomkówKazimierzaSprawiedliwego,aleśladówzaginionejkroniki
szukałprzedewszystkimwśródinformacjijakkolwiekłączącychsięzzakonem
kaznodziejskim.LeszekCzarnybyłbliskozwiązanyzdominikanami,jednak
najdawniejszymświadectwemowychzwiązkówjestzapiskaRocznikaTraski
umieszczonapodrokiem127855.Tonajwyraźniejzapóźnowobecram
chronologicznychzarysowanychprzezLabudę.
Pokrytyce,jakiejkoncepcję„zaginionejkronikidominikańskiej”poddali
najpierwJózefMatuszewski56,apotemMaciejZdanek57,niedasiępodtrzymać
przekonaniaoistnieniudużegonarracyjnegoutworuhistoriograficznego
powstałegowkrakowskimklasztorzeBraciKaznodziejówwlatach60.
XIIIw.58Wielewskazujenatomiastnato,żeJanDługosz,awcześniejkronikarz
wielkopolskimoglikorzystaćzjakichśpojedynczychnotizapisek,któresię
niezachowały.Czytakiebyłoźródłoinformacjizawartychwrozdziale136?
Niesposóbtegouprawdopodobnić.Znaczniebardziejprzekonującawydaje
sięteza,którąwłaśniestawiam,żewprzypadkuopowiastkiozajęciugrodów
ŁęczycyiSieradzamamydoczynieniazautorskąpracączternastowiecznego
kronikarza.
Zanimprzejdędojejuzasadnienia,muszęskomentowaćswójwywód
sprzedlat.Twierdziłemwówczas,żeprobierzemhistorycznejwiarygodności
rozdziału136Kronikiwielkopolskiejjest„gruntownawiedzaostosunkach
rodzinnychnadworzeksięciaKazimierza.Autorowikronikinieumknęła
śmierćksiężnejKonstancjiiponownemałżeństwowładcyŁęczycyiKujaw.
ZgodniezprawdąnazwałwięconaktualnąksiężnękujawskąmacochąLeszka
iSiemomysła.Jesttotymciekawsze,żeślubuKazimierzaiEufrozynynie
zanotowałożadnezistniejącychdodziśźródełfabularnych.Oczasieifakcie
jegozawarciamożnasiędowiedziećtylkozbardzopośredniejwzmianki
dyplomatycznej.ŻadenhistorykprzedOswaldemBalzeremniebyłraczej
wstaniejejwtensposóbodczytać.AlbowięcKronikawielkopolskazostała
jednaknapisanawkońcuXIIIw.ijejautorwiedziałotrzecimmałżeństwie
Kazimierzazautopsji,alboJankozCzarnkowadysponowałjakimśzaginionym
źródłem,któreinformowałoobunciewksięstwiełęczyckim”59.
55RocznikTraski,wyd.A.Bielowski,MPH,t.2,Lwów1872,s.845.
56J.Matuszewski,Spórozaginionąkronikę,„CzasopismoPrawno-Historyczne”,37,1985,z.1,
s.121–143;idem,Zaginionakronika(RDK)GerardaLabudywoczachWładysławaSobocińskiego,Acta
UniversitatisLodziensis,FoliaIuridica,38,1988,s.41–57.
57M.Zdanek,„Zaginionakronikadominikańska”…,passim.
58Nawetjeśliistniała„zaginionakronikadominikańska”,jakstarasięrzeczuprawdopodobnić
T.GałuszkaOP
,Fragment„zaginionejkronikidominikańskiej”wzbiorachRosyjskiejBibliotekiNarodowej
wPetersburgu,„StudiaŹródłoznawcze”,59,2021,s.11–24,tobyłaonaraczejutworemskoncentrowanym
naopisaniupoczątkówfunkcjonowaniadominikanówwPolsce.
59P
.Żmudzki,StudiumpodzielonegoKrólestwa…,s.131.Zamoimówczesnymtokiem
rozumowaniapodążyłB.Śliwiński,Ziemomysłinowrocławski…,s.40.
