Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
10Złamacocha,czyliproblemyzinterpretacjąopowieściobuncieLeszka…
wielkopolskiejzkodeksuHodiejovsky’ego,poczymzapowiedziałzakończenie
utworu:„PostquaepleraquepaucisexceptiscumexemplariSommersbergiano
correspondent.Finisveroisteest”38.SłowaojcaGelazegosugerująwięc
wyraźnie,żeskolacjonowałonobiewersjetekstukronikiidziękitemuodkrył
ichdalekoidącązbieżność,zwyjątkiemwstępu,nielicznych(iniewielkich)
niewymienionychwyjątkóworazdługościcałegodziełaiwzwiązkuztym
jegozakończenia.Zdaniemczeskiegopijarawpierwotnymkształcieutwór
byłdużokrótszy39.Potwierdzatotakżezacytowanyexplicitkronikizrękopisu
Hodiejovsky’ego,zamykającywizjębiskupaBoguchwałatypowąformułą
końcową:„[…]nonmihirespondit,etvisusevanuit.Insaeculasaeculorum
Amen”40.PoprzywołaniuzakończeniaDobnerdodał,odnoszącsięnajpierwdo
słówopapieżu,pojawiającychsięwwizjiBoguchwaławedycjiSommersberga:
„ItautverbailladePapaaquopiamheterodoxoaffictaliqueat;continuatiovero
GodislaiBaczkonis,quaehabeturineditioneSommersbergiana,penitusabest
abhoccodice”41.
WedługDobneradomniemanapierwotnaKronikawielkopolska,na-
pisana(jakwówczasijeszczedługopóźniejprzyjmowano)przezbiskupa
Boguchwała,zcałąpewnościąkończyłasięjegowizją.Resztękroniki–
wtymrozdział136–ojciecGelazy(inietylkoon)uważałzakontynuację
pióraGodysławaBaszka42ikategoryczniestwierdzałjejbrakwkodeksie
Hodiejovsky’ego.Namarginesietrzebazauważyć,żepraskipijarewident-
nieodnosiłsłowa„PrimisloRegehodieregnante”doPrzemysłaI,skoro
podtrzymywałhipotezęoautorstwiebiskupaBoguchwałaijednocześnie
stwierdzał,żekronikawnajdawniejszejformieurywałasięna1249r.,
czyliwczasachpanowaniapierwszegozPrzemysłów.Najwyraźniejojcu
Gelazemunieprzeszkadzałniewłaściwywtakimwypadkutytułkrólew-
ski.JeślizakładaćfałszerstwoDobnera,tobyłbypowódprzekształcenia
zdania„Premisloregeterreeuisdem”,wziętegozedycjiSommersberga.
Zresztągeneralnietrudnooprzećsięwrażeniu,żewizjadomniemanej
38Ibidem:„Potemwiększaczęść,zniewielkimiwyjątkami,zgadzasięzegzemplarzem
Sommersberga.Koniecnatomiasttakijest”.
39M.St.vonWarmski,DiegrosspolnischeChronik…,s.114.
40WenceslaiHagekaLiboczanAnnalesBohemorum,s.8:„[…]nieodpowiedziałmiiwidzenieznikło.
NawiekiwiekówAmen”.KętrzyńskiiŁowmiańskitakżezakończeniekronikiwwersjiHodiejovsky’ego
uważalizaautorskąprzeróbkęDobnera–W
.Kętrzyński,OKronice…,s.24;H.Łowmiański,Kiedy
powstałaKronikaWielkopolska?,s.403–404.
41WenceslaiHagekaLiboczanAnnalesBohemorum,s.9:„Więcjasnejest,żetesłowaopapieżuskądś
błędniesązmyślone.NatomiastkontynuacjiGodysławaBaczka,którajestwwydaniuSommersberga,
zupełniebrakwtymkodeksie”.
42Przekonanie,żekronikęnapisałbiskuppoznańskiBochuchwał,aponimkontynuowałjej
pisanieBaszko,kustoszpoznański,upowszechniłSommersbergwswojejedycji.Zaczerpnąłjązglosy
wkodeksiewrocławskim–B.Kürbis,StudianadKronikąwielkopolską,Poznań1952,s.8–9.Tezę
zakładającą,żeGodysławBaszkonapisałczęśćlubcałośćkroniki,obaliłK.Jasiński,Wkwestiiautorstwa
Kronikiwielkopolskiej,„StudiaŹródłoznawcze”,1,1957,s.219–231.
