Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
wracającIndianimieszającsięzindiańskimikobietami,Hiszpaniebudowali
populacjęmetyską,podczasgdyPurytanieniechcielisię„skazić”kontaktem
ztubylcamiiwswoimekskluzywnymmodelukolonizacjiodpoczątkuska-
zaliIndiannarezerwaty.Japolemizowałabymztympoglądem,ponieważ
ijedna,idrugagrupaeuropejskapotraktowałatubylcówzogromnymokru-
cieństwem,kontynuująctępolitykęprzezstulecia,ipoobustronachpojawia-
łysięszlachetnejednostki,którebroniłyIndian,awspółczesnerozrachunki
dotyczącestopniaokrucieństwaokazywanegoIndianomwydająsięprowa-
dzićdonikąd.NawetjeżelimodelhiszpańskiumożliwiałIndianomniejako
naturalnąintegracjęzrasąipotemkulturąnajeźdźcy,toLatynosidodzisiaj
częstogardząMetysamiiniewidząwnichspadkobiercówpodwójnejtra-
dycji,alebękartów.Włączenieworbitęwłasnejkultury(modelinkluzywny
Paza)niegwarantowałozatem,iniegwarantuje,akceptacjiorazposzanowa-
niaobcejkultury,przezcowswoichskutkachniewielesięróżniodmodelu
eksluzywnegoAngloamerykanów.
TendencjeteodzwierciedlarównieżprozaArguedasa,inspirowana,tak
jakpowieścizindiańskiegokwartetuLouiseErdrich,dwudziestowiecznąkul-
turąindiańską.ModelemArguedasasąIndianieKeczua,amodelemErdrich
–Chippewa;codopodobieństwpomiędzytymigrupamietnicznymi,tosta-
nowijetragicznahistoria,wdużejmierzeutracona,problemyzprzeżyciem
fizycznymizachowaniemkultury,rozdarciemiędzydziałaniamiseparaty-
stycznymiaasymilacyjnymiIndian,poszukiwanietożsamości.Podstawowe
różnicesprowadzająsięnatomiastdotego,żeIndianieandyjscysądużo
biedniejsiodichpółnocnoamerykańskichwspółbraciiowielebardziejzależ-
niodswoichbiałychpanów,comazwiązekzlatynoskimneofeudalizmem.
RezerwatowiChippewanieżyjąnagranicyśmiercigłodowejiniesąniewol-
nikamiwsensiefizycznym,chociażpozostająnimimetaforycznie,choćby
jakoofiaryhistorii,politykiantyindiańskiejczywizerunkuutrwalonego
wkulturzemasowej.JakpiszenatentematFergusM.Bordewich,
...możnabyodnieśćwrażenie,żekultura,którajestdosłownieprzesiąknięta
aluzjaminatematfikcyjnychIndian,wogóleniejestzainteresowanażyjącymi
Indianami.Jeździmysamochodami„Cherokee”
,„Winnebago”ipontiakami.
PodczaswojnywZatocearmiaamerykańskalatałahelikopterami„Kiowa”
iApaczamiorazstrzelaładosamolotówirackichpociskamiTomahawk.Nasi
kibicepodczasnajważniejszychzawodówwkrajuniemająnicprzeciwko
gorącemuwspieraniudrużyny„Czerwonoskórych”(„Redskins”)iużywaniu
rekwizytówwpostacidmuchanychtomahawków.(…)Zachowującsię„jak
Indianie”,wydawaćbysięmogło,możemystaćsięszlachetni,wolniiau-
tentyczni:możemyodkryćnaszeprawdziwe„ja”.(…)Podpłytkąwarstwą
kulturypopularnejkryjąsięideałyomitycznejsile,mocnozakorzenione
wamerykańskiejduszy,którepełniąfundamentalnąrolęnietylkowna-
szympostrzeganiuIndian,lecztakże,byćmoże,nassamych3.
3FergusM.Bordewich,KillingtheWhiteMan’sIndian,Doubleday,NewYork1996,s.17;
tłum.autorki.
13
