Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Próbaporównanialiteraturylat1990-2009zliteraturąokresumiędzywojennego
17
gonadanialubprzeciwkomu.Wśródinnychpowrótdosytuacjitakiej,
jakwdwudziestoleciumiędzyświatowymiwojnami,wywołałstan
oczekiwanianaprzełomliteracki,analogicznydozachodzącejwtedy
transformacjipolityczno-gospodarczej;ponadtowplaniehistoryczno-
literackim-przełompodobnydotegozpoczątkupierwszegodwudzie-
stolecia,dokonywanyprzezskamandrytówiruchyawangardowelat
dwudziestych.
Tooczekiwaniebyłowerbalizowanewpostacisądówpostulatyw-
nychianalityczno-interpretacyjnychoraztekstówliterackichświado-
miekształtowanychjakoutworywspółtworzącenowąrewolucjęeste-
tycznąiświatopoglądową,najwyraźniejwśrodowiskunbruLionu”.
Pragnieniewielkiejprzemianybyłorównieżrealizowaneprzezdziała-
niapozawerbalne:organizacyjne,dystrybucyjne,promocyjne.Booto
znówtwórcykulturypolskiejmielicałkowitąswobodęwyboru-mogli
nadalprowadzićdialogzbieżącąhistoriąitworzyćjęzykikomentujące
rzeczywistośćspołecznączyprzemianyświadomości,alemoglirów-
nież,bezwyrzutówsumieniaizarzutówodbiorców,zająćsięsprawami
wyłącznieprywatnymilubestetycznymi.Tadrugaopcjawydawałasię
wówczasbardziejpotrzebnainaturalna.
PojawieniesiępoczątkowonapetytunaPrzemianę”(formułaJerze-
goJarzębskiego)oraztworzeniemituPrzełomu,głównierozumianego
jakourlopodzewnętrznychzobowiązańliteraturyibuntwolnegoindy-
widuum,uzyskałyniezwykłyrezonansmedialny,awkonsekwencjipo-
pularnośćwsporychkręgachodbiorców,szczególniemłodych.Działo
siętaknietylkowpoezji,aletrochępóźniejtakżewprozie,publicy-
styce,nawetwiedzyoliteraturze.Tenrewolucyjne”działaniazyski-
wałypoparciewpływowych,anawetwybitnychkrytyków(Błoński,
Jarzębski)czywiększościnowychpostaciwtymśrodowisku.Jednak
taakcja-kreującanp.poetównbruLionu”nanowychskamandrytów
-paradoksalnieiwsposóbnieuświadamianyprzezmitotwórcówbyła
przejawemtradycyjnegomyślenia,zwłaszczateoriiozdeterminowaniu
zjawiskartystycznychprzezproceshistoryczny.Głosicieleodrzucenia
tzw.upolitycznionejliteratury,zainteresowanejhistoriąwspółczes-
nąbądźdawną,uzasadnialiswojąstrategięipraktykęartystyczną...
zachodzącymwłaśnieprzełomemdziejowym,transformacjąustroju
politycznego,gospodarczego,prawnego,przemianamimentalności,
awskaliuniwersalnej-teoriąnkońcahistorii”.Wprzypadkuautorów
