Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
IDydaktykajęzykapolskiegowświecie...
s.152-154),Adverbium(Przysłówki,s.154-166),Praepositio(Przyimki,s.166-
169),Coniunctiones(Spójniki,s.170-173),Interiectio(Wykrzykniki,s.173).
NatymgramatykaStatoriusasiękończy,cosygnalizujesłowoFinis(koniec),
alepopustejstroniezostaładodanaczęśćskładniowa,zawierającakonstrukcje
zrzeczownikami,zaimkami,czasownikamiitd.(połacinieodpowiednioNomi-
numconstructio,Pronominissyntaxis,Verborumsyntaxisitd.).Jużteinformacje
oobjętościposzczególnychczęścipokazują,żeautornajwięcejmiejscapoświęcił
odmiennymczęściommowy,takimjakrzeczownik(71s.)iczasownik(49s.).
Wtychrozbudowanychrozdziałachautoromówił,niezapowiadającjejwtytu-
łach,fleksjętychczęścimowy,tzn.deklinacjęrzeczownikówmęskich,żeńskich
inijakichorazkoniugacjęczasowników(Kępińska2014:86-92,zob.teższczegó-
łoweopracowaniegramatykiStatoriusa-Stojeńskiegonastronachinternetowych
UW(Statorius1568,1980).
ReginaJefimowzUniwersytetuGdańskiegojestautorkąnajbardziejcelnejoceny
gramatykiStatoriusa.OcenataznajdujesięwmonografiiZdziejówjęzykapolskiego
wGdańsku.StanwiedzyopolszczyźniewXVIIwieku(1970).Jejopiniazasługujena
uwagę,ponieważwydałaautorka,którabardzorzetelnieprzestudiowaławszystkie
gramatykikontynuującedziełoStatoriusa-Stojeńskiego,opublikowanewGdańsku
dokońcaXVIIw.Otojejocena:
.
Pracypionierskiejprzyopisywaniuiporządkowaniufaktówizjawiskjęzykapol-
skiego,ichsklasyfikowaniuiobjaśnianiudokonałPiotrStojeński.Onpierwszy
wykazał,żejęzykpolskiniejestjęzykiemnbarbarzyńskim”
,alemastrukturęana-
logicznądołacinyijęzykówromańskich,choćpodwielomawzględamiróżną.
Onpierwszywprowadziłporządekwmnóstwie,zdawałobysię,niepowiązanych
faktów,wchaosiedźwięków,formizwrotów,ustaliłzasadyjęzykanludowego”
,
jakimdlacudzoziemcówwydawałsięjęzykpolski.WswejpracyStojeńskioparłsię
namaterialejęzykowymWizerunku…MikołajaReja,azaschematkonstrukcyjny
przyjąłgramatykęłacińską.)Gramatycygdańscykontynuowali,uzupełniali
ipoprawialidziełoStojeńskiego(Jefimow1970:23).
Zadanie7
Zapoznajciesięzzamieszczonymwaneksie2tekstemopisującymprocesjęzykowej
ikulturowejpolonizacjiPiotraStatoriusa-Stojeńskiego.Którezprzedstawionychwnich
informacjizwracająWasząuwagę?Dlaczego?